Namangan davlat universiteti b. T. Ataxanov, M. B. Isabayev fuqarolik jamiyati fanidan

REPREZENTATIV DEMOKRATIYA
(fr. vakillik demokratiyasi) — xalq oldida 
ma‘sul va malakali vakolatli boshqaruv. U demokratiyaning elitar modellaridan biri 
sifatida qaralishi mumkin, negaki R.d. - xalq roziligi bilan amalga oshadigan elitar 
boshqaruvdir. Unga ko‗ra demokratiyaning rivojlanishi ommaning boshqaruvda 
to‗g‗ridan-to‗g‗ri ishtirokini kengaytirish bilan emas., balki xalq nazoratidagi, samarali 
elitani tanlashning mukammal mexanizmini yaratish bilan bog‗liq. 
REPREZENTATIVLIK
(fr. vakillik) — tadqiqot qilinayotgan birlikning 
xususiyatlarini aks ettiruvchi tanlov belgisi. Mas., mamlakat o‗quvchi yoshlari 
o‗rganilayotgan bo‗lsa, uning R.ligini ta‘minlash uchun tanlovda ishtirok etuvchilar 
sarasiga shu guruh nisbatidan kelib chiqib, o‗quvchilardan tortib aspirantlargacha kiritish 
va o‗rganish kerak. 
RESOTSIALLASHUV
— inson hayotining har bir bosqichida bir-birini to‗ldirib 
boradigan ikkita sotsiallashuv jaroyonlaridan biri. R. yangi norma, qadriyat, rol va xulq-
atvorni qabul qilish hisoblanadi. 
RESPONDENT
(ingl. javob berish) — anketa savollariga javob berayotgan, 
intervyu berayotgan shaxs. 
RESPUBLIKA 
(ARALASH 
TIPDAGI)
(yarim 
prezidentlik; 
Fransiya, 
Portugaliya, Finlyandiya, Yevropadagi totalitar tuzumdan xalos bo‗lgan yangi 
mamlakatlarning aksariyati) — bunda prezidentlik respublikasi bilan parlamentar 
respublika xususiyatlari qo‗shilib ketadi. Ya‘ni, prezident umumxalq saylovlarida 
saylanib, yuridik va real keng vakolatlarga ega bo‗ladi. Biroq hukumat parlament 
tomonidan tashkil etiladi va u nafaqat prezident oldida, balki parlament oldida ham 
siyosiy javobgar bo‗ladi. Bunda prezident hukumatga umumiy rahbarlik qiladi, lekin uni 
bosh vazir boshqaradi. Prezident ma‘lum holatlar yuz berganda parlamentni tarqatib 
yuborish huquqiga ega. 
RESPUBLIKA
(lot. 
respublica
, 
res
- ish va 
publicus
- ijtimoiy, umumxalq) — 
davlat boshqaruvi shakli, unda barcha davlat hokimiyati organlari saylab qo‗yiladi yoki 
umummilliy vakolatli muassasalar (parlamentlar) tomonidan shakllantiriladi, fuqarolar 
esa shaxsiy va siyosiy huquqlarga ega bo‗ladilar. Tarixan R. antik davrda monarxiyaning 
zid tushunchasi sifatida vujudga kelgan (Mas., Afinadagi quldorlik demokratiyasi). Mil. 
av. V-IV asrlarda Sparta va mil. av. II asrda Rim davlati aristokratlar qismi manfaatlarini 
ifoda etgan. O‗rta asrlarda R. boshqaruv shaklini qo‗llagan Venetsiya va Genuya singari 
shahar-davlatlar bor edi. Hozirgi vaqtda jahondagi 190 davlatdan 140 dan ortig‗i R. 
boshqaruv shakliga asoslangan.