BARQAROR RIVOJLANISH (ing.
sustainable development ) — mazkur
tushunchani BMT Tashqi muhit va taraqqiyot xalqaro Qo‗mitasining raisi G.X. Brutland
1987-yilda taklif qilgan. Davlat, xalq, millatning ijtimoiy rivojlanshi va ekologik
muhitning bir-biri bilan uzviy bog‗liqligini ko‗rsatuvchi atama. B.r. birinchi navbatda
iqtisodiy-ijtimoiy rivojlanish, siyosiy taraqqiyot, shu bilan birga, bizni o‗rab turgan muhit
alohida sohalar emas., ular bir-biri bilan uzviy bog‗liq degan fikr yotadi. Ilm-fan,
texnikaning rivojlanishi, ya'ni texnalogiyaning qo‗llanilishi, bir tomondan kishilarning
farovonligini oshirsa, ikkinchi tomondan tabiy muhitga salbiy ta'sir o‗tkazmoqda. Shun.,
ko‗pgina davlatlar iqtisodiy nochorlik, ijtimoiy qoloqlik, ekologik tanglik sharoitida
yashab kelmoqda. Shu ma'noda, davlat xalq, millatlar o‗z taraqqiyoti yo‗lini tanlashda,
yoki shu g‗oyani yaratishda iqtisodiy samaradorlikni ijtimoiy adolat va ekologik oqillik
bilan hamohang tarzda ko‗zda tutmoqliklari darkor. Aks holda iqtisodiy va ijtimoiy
rivojlanish tabiy muhitga katta ziyon etkazishi mumkin. Natijada biz kelajak avlodga
taraqqiy etish imkoniga ega bo‗lgan ijtimoiy muhitni emas., qurib, cho‗lga aylanib
borayotgan saxrolarni qoldiramiz. B.r. konsepsiyasi o‗z oldiga bir-biri bilan uzviy bog‗liq
bo‗lgan quydagi vazifalarni qo‗yadi: 1) nochorlikka qarshi kurash, uni tugatish
masalalari,; 2)yangi ish o‗rinlarini yaratish; 3) tabiy muhitni tiklash va saqlab qolish; 4)
sog‗liqni saqlash, ayollar va bolalarning hayotiy sharoitini yaxshilash; 5) kishilarning
turmush farovonligini yaxshilash va h.k.lardan iboratdir.
BARQARORLIK — qat‘iy, turg‗un vaziyat. Barqarorlik narsa va hodisalarga xos
qonuniyatli muayyanlikni ifodalovchi tushuncha.
BASHORAT — jamiyatda va xalqaro-maydonda yuz berayotgan xodisa va
jarayonlarning kelajakda, yoki hozirgi kundagi holati bo‗yicha mohiyatini aniqlashga
qaratilgan harakat yoki tahmindir. Siyosiy bashoratning amalga oshirilishidan ko‗zlangan
maqsad – yuz berishi mumkin bo‗lgan ixtilof, inqiroz, nizolar, taraqqiyot va h.k.larning
oldindan bilish va uni yo‗naltirish, oldini olish uchun amalga oshiriladi. Siyosiy bashorat
ilmiy va amaliy faktlarga asoslangan holda ilgari suriladi. Shunga monand tarzda
tadqiqot amalga oshiriladi. Tadqiqotni amalga oshirishda zamonaviy tadqiqot
metodlaridan keng foydalaniladi.
