Etar chu rizqing, agar xoradur va gar yoqut, О ‘zunga yuklama anduh torin, istab qut.
Bu yerda Navoiy qorin to‘yg‘azish uchun tog‘dek g ‘am chekish kerak emas degan fikrni aytadi.
G ‘ofil о ‘Ima, nazardin itsa aduv, Sham о ‘churgonda, el ко ‘runurmu.
Bu fardda shoir tomonidan dushman harakatlarini hushyorlik bilan kuzatib borishga da'vat qilinadi.
Klassik shoirlarimiz o‘z fardlarini yuksak badiiyat bilan yozishga harakat qilganlar, ko‘pincha xalq maqollari, obrazli ifodalarini fardga singdirib yuborganlar.
Masalan:
Yuqar yamonlig' angakim, kiraryamon el aro, Ко ‘mur aro ilik urg ‘on qilur ilgini qaro.
Yoki:
Dunyoyu uqba ikkisijam, о ‘Imas, ey rafiq, Kimki ikki kema uchini tutar, bo ‘lur g ‘ariq.
Ba'zi hollarda esa shoirlar tomonidan yaratilgan fardlardagi hikmatomuz gaplar keyinchalik xalq orasida shuhrat topgan, maqolga aylanib ketgan:
Ко p‘ demak birla bo ‘Imag ‘il nodon.
Ко ‘p yemak birla bo ‘Imag ‘il hay von.
Fardlar hamma davrlardagi o‘zbek poeziyasida bor edi. U maqollar kabi siqiq, ixchamligi, esda oson qolishi, hikmatlarga
boyligi bilan shoirlami qiziqtirib kelgan. Shuning uchun ham fard yozmagan shoimi uchratish qiyin.
Fard o‘zbek adabiyotida ham yashab kelmoqda. Bu janrdagi asarlami Habibiy, Sobir Abdulla, Charxiy singari shoirlar ijodida uchratish mumkin. Barmoqda yozilgan shu tarzdagi baytlar Yamin Qurbon she'riyatida uchraydi.
Ayrim misollar keltiramiz:
Johil bo ‘Isa agar oilang boshi, Aylanur boshingda tegirmon toshi.
Kimki erur betga chopar,
Dostları ilə paylaş: |
