Namangan Davlat Universiteti Tabiiy fanlar fakulteti geografiya yo’nalishi geo-au-19 301-guruh talabasi Aminjonov Kamoliddinning

Markaziy Osiyo hududining turli-tuman tabiiy sharoitlari , resurslar bilan taminlanganlik darajasi shuningdek aholining asrlar davomida toplagan qishloq xojaligi yuritish madaniyati hamda davlatning ehtiyojlari asosida unda qishloq xojaligi ishlab chiqarishda mintaqaviy farqlanishlar bolishligiga olib kelgan va bu hol kozga yaqqol tashlanadi. Jumladan Qozogistonning shimoliy hududi donchilik, sut-gosht chorvachiligi hamda mayin junli qoychilik juda katta maydonni egallagan. Chala chol va chollar chorvachilik (gosht, jun, qoychiligi va qorakolchilik) sugorma dehqonchilikga; tog oldi va tog yaylovlari kopchilik, yirik shoxli qaramolchilik, yilqichilikka; janubdagi voha qismlari paxtachilik, mevachilik hamda sut- gosht qaramolchiligiga ixtisoslashtirilgan bolsa, Sobiq Orta Osiyo regionlaridagi vodiy va vohalar paxtachilik, bugdoychilik, uzumchilik, polizchilik va pilla yetishtirishga; chol yaylovlari qorakolchilik, gosht-jun chorvachiligi va tuyachilikka; tog’ oldi va tog yaylovlari esa gosht –jun kopchiligi, gosht-sut qaramolchiligi hamda yilqichilikka; baland tog hududlari yaylov chorvachiligiga ixtisoslashtirilgan.

Markaziy Osiyoda dehqonchilik tarmoqlari qishloq xojalik maxsulotlarining asosiy qismini yetkazib beradi. Respublikalarda deehqonchilikning tarkibi ham bir – birlaridan farqlanadi. Jumladan ,Qozogiston, Qirgizistonda donchilik muhim orinni egallaydi. Ozbekiston, Turkmaniston va Tojikistonda sugorma dehqonchilik uning muhim tabiiy qismi paxtachilikning ahamiyati juda katta. Shuningdek, chorvachlikda, Qozogiston, Qirgiziston, Turkmanistonda kopchilik yetakchilik qiladi. Ozbekiston, Tojikiston respublikalarida kopchilik bilan birga qaramolchilik, tuyachilik, pillachilik, asalarichilik, yilqichilik ham muhim tarmoq hisoblanadi. Qozogiston respublikasida hozirgi vaqtda 25 mln, boshdan zoiyot qoy va echkilichik bor. Qoramolchilik chorvachilikning ikkinchi tarmogI hisoblanib uning soni8 mln. boshdan ortiqdir. Respublikada dehqonchilik qiladigan maydon 34 mln.ga bolib, uning 2/3 qismida bahorgi bugdoy, ara, tariq, makkajo`xori, sholi, qolgan qismiga paxta, qandlavlagi, kartoshka va yem-xashak ekinlari ekiladi.