Namangan muhandislik pedagogika isntituti "menejment" kafedrasi ismatov r. O., Ahmedov o. T

 
 
3.9.Muvaffaqiyatning kalit omillari. Tarmoqdagi vaziyatni umumiy 
baholash 
 
Beshinchi raqobatchi kuch tovarning o’rnini bosuvchi mahsulotlarning paydo 
bo’lish xavfidir. Tovarning o’rnini to’liq bosa oladigan mahsulotlarning mavjudlgi 
jiddiy xavf tug’diradi va kompaniyaning narxlarini xamda daromadlarini cheklab 
qo’yadi. Ammo, agar kompaniya mahsulotlarining o’rnini bosa oladigan tovarlar kam 
bo’lsa, kompaniya narxlarni oshirishi va qo’shimcha daromad olishi mumkin. 
Kompaniyaning strategiyasi bu faktdan foydalana olishi lozim. 
Tarmoqdagi raqobat darajasiga ko’ra kuyidagilarga bo’lanadi
24
: 
1. SHavqatsiz raqobat 
2. Intensiv raqobat 
3, Meyordagi raqobat 
4. Jalb qiluvchi zaif raqobat 
Bozorga yangi kirib kelgan Korxona yangi ishlab chiqarish quvvatiga ega
bo’lishi , ayrim xollarda kattagina resurslarga ega bo’lishi mumkin. Bunday
Korxonalarbozorda o’z o’rnini topib egallash uchun kurashadi. Bozorda yangi
raqobatchining paydo bo’lishi quyidagi omillarga bog’liq: 
2.
Bozorga kirish yo’lidagi to’siqlar: 

Bozorda ishlayotgan kompaniyalarning reaktsiyasi:

Bozorga kirish yo’lidagi to’siqlar quyidagicha bo’ladi: 

Ishlab chiqarish miqiyosining tejamkorligi (bunday ustunlik bozorda
ishlayotgan katta xajmga ega bo’lgan kompaniyalarda bo’ladi. Yangi Korxona
esa bozorga birdaniga katta xajm bilan chiqolmaydi.) 

Texnologiya va NOU XAU ga erishishning imkoniyati yo’qligi: 

«O’qitish/Tajriba» egri chizigining samarasi: 

Xaridorlarning ma’lum markalariga moyilligi: 
24
Strategic Management concepts and cases. Arthur A. Thompson. Jr. A.J Strikland. p.134
52

---


Korxona xajmlariga bog’liq bo’lmagan xarajatlarning teng emasligi: 

Sotish kanallariga kira olish: 

Nazorat qiluvchi organlarning xarakatlari . (litsenziya, ruxsatnomalar) 

Tariflar va tarifdan tashqari cheklashlar (dempingga qarshi qonunchilik, 
maxalliy Korxonalarning majburiy qatnashishlari)