Namangan muhandislik qurilish instituti

Material balansi: Fizika va kimyo fanlaridan bizga ma’lumki, issiqlik qurilmalariga yuborilgan material massasi issiqlik qurilmasidan chiqqan material mas- sasiga teng bo’lishi kerak. Amalga bu jarayon massani yo’qotish bilan amalga oshadi. Agarda issiqlik qurilmasiga yuborilgan material massasini G_yu bilan, issiqlik qurilmasidan chiqqan material massasini G_ch bilan belgilasak, massalar saqlanish qonuniga ko’ra G_yu =
G_ch bo’lishi kerak. Yuqorida eslatganimizdek massani yo’qolishini G_y bilan belgilasak, yuqoridagi tenglik G_yu = G_ch +G_y ko’rinishga ega bo’ladi.
Issiqlik balansi: energiyaning saqlanish qonuniga asosan, jarayon boshlanishidan ol- dingi energiya miqdori, jarayon tugagandan keyingi energiyaga teng bo’lishi kerak. Agara issiqlik qurilmasiga birlik vaqtda yuborilgan material issiqlik energiyasini Q_mt va issiqlik tashuvchi energiyasini Q_mt bilan va shu birlik vaqt ichida issiqlik qurilmasidan chiqqan material issiqlik energiyasini Q_mch va ishlatilgan issiq tashigichning issiqlik energiyasi miqdorini Q_ich bilan belgilasak energiya saqlanish qonuniga asosan
^Qmt ^{+ Q}it ^{= Q}mch ^{+ Q}ich
bo’lishi kerak. Ammo issiqlik qurilmalaridan energiyaning atrofga tarqalishi nati- jasida, ma’lum qism energiya Q_y yo’qoladi. Bu holatda issiqlik balansi tenglmasi quyidagi ko’rinishini oladi.
Issiqlik balansi issiqlik beruvchi qurilmalarni foydali ish koeffitsientini aniqlash va tahlil qilish imkonini beradi.
Q_mt + Q_it = Q_mch + Q_ich + Q_y
Issiqlik va massa almashinuv ahamiyati: issiqlik tashuvchi va ashyolar orasidagi issiqlik almashinuvi issiqlik qurilmalarida muhim vazifani bajaradi. Issiqlik va suv bug’ining partsial bosimi ostida suv bug’i.
YOqilg’i tarkibadagi uglerod, vodorod, kislorod va azot yoqilg’ini organik massasini, oltingugurt kolgedoni va sulfid birikmalari bilan esa yonuvchan massani hosil qiladi. Sulfid holatidagi oltingugurt yonmaydigan kul massani hosil qiladi.

YOqilg’ini tarkibini ximiyaviy elementlar va moddalarni foizlarda hisoblanadi. YOqilg’i tarkibi yonuvchan, quruq va ishchi massalardan iborat bo’lib, ular mos ravishda yo, k, sh indekslar bilan beriladi