Namangan muhandislik qurilish instituti

Nazorat uchun savollari

1. 
   Issiqlik o’tkazuvchanlik deb nimaga aytiladi?
   
2. 
   Konvektiv issiqlik almashinuvi deganda nimani tushunasiz?
   
3. 
   Konvektsiya deb nimaga aytiladi?
   
4. 
   Nurlanishda issiqlik almashinuvini aniqlang?
   

7-ma’ruza: O’xshashlik nazariyasi asoslari. O’xshashlik tushunchasi

Reja:

1. 
   Issiqlik o’xshashlik
   
2. 
   Kinetik o’xshashlik.
   

Bu o’xshashlik temperatura maydonlari va issiqlik oqimlariniig o’xshashligini bil- diradi. O’xshash xodisalar ta’rifiga asosan, konvektiv issiqlik berish differentsial tenglamasidagi fizik va geometrik kattaliklar (namuna va modelь uchun) quyidagi nisbat bilan bog’liq bo’lishi kerak:

'=m_; '=m_; t' =m_tt;
t'=m_tt; =m_e,
bu yerda m_, m_, m_t, m_e - o’xshashlik sonlari. Issiqlik berilishining differentsial tenglamasiga asosan modelь uchun:
_{m = -} m_  t
ml t 

3. 
   va (14) tenglamalar bilan yoritilgan issiqlik almashinish jarayonlari quyidagi shart bajarilganda o’xshash bo’ladi:
   

m_ = ^mt
m_r
yoki
m_m_{e =1}
m_r

Yuqoridagi tenglamaga masshtabni tanlash yoki o’xshash sonlarni tanlash tenglamasi deyiladi.
Bu tenglamadan ko’rinib turibdiki, ikkita har qanday o’xshash sonlarni har qancha o’zgartirish mumkin, lekin uchinchi o’xshash son, shunday tanlanishi lozimki, natijada yuqoridagi shart bajarilishi lozim.
Namuna va modelь uchun bir xil bo’lgan o’lchamsiz komplekslarga o’xshash sonlar deyila- di. Ularga issiqlik uzatish fanining rivojlannishiga katta hissa ko’shgan olimlar nomi berilgan.
O’xshash sonlar (m_a, m_t, va m₁) qiymatlarini tenglamaga qo’yib va tenglamani chap tomo- nidagi namunaga tegishli kattaliklarni va o’ng tomoniga modelь uchun kattaliklarni jam- lasak quyidagilarni hosil qilamiz:
1 _ 'l' _{= idem}
 '
Oxirgi ifodaga uning tarkibiga kirgan kattaliklarni birliklarini qo’ysak, 1/
o’lchamsiz kattalik ekanligi kelib chiqadi. Hosil bo’lgan songa Nusselьt soni deyiladi.
Nusselьt soni, qattiq jism bilan suyuqlik chegarasidagi issiqlik almashishini tav- siflaydi: