Natyurmort chizmatasviri
Yüklə 7,39 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Narsani o‘ziga qarab rasm chizish
|
Ye.A.Kibrik
tasvirlashning yaxlitligi haqida shunday yozgan : “ Yaxlitlik qonuniga bo‘ysunmasdan turib, naturadan na qa- lamda, na rangda tasvirlash mumkin emas. Shakl ham, rang ham o‘z- o‘zidan mavjud bo‘lmaydi, faqat yaxlitlik qismi kabi yaxlitlikka nisbatan bo‘ladi”. 17 Shu o‘rinda har bir bo‘lajak rassom yoki tasviriy san’atni o‘rganuvchi tasvirlash jarayonini narsani o‘ziga qarab chizishdan boshlashi, bundan ko‘proq foydalanishi lozimligi hamda ushbu usul tasavvur qilish qobiliyatini o‘stirishda samarali natijalarga olib kelishi haqida alohida to‘xtalib o‘tmoqchimiz. Narsani o‘ziga qarab rasm chizish Narsaning o‘ziga qarab rasm chizish o‘tiladigan tasviriy san’at mashg‘ulotlarining asosiy turlaridan biri hisoblanadi. Bu mashg‘ulot jarayonida o‘quvchilarning narsa va xodisalarning kuzata bilish qobili- yatlari rivojlanadi, xotiradan va tafakkurdan rasm chizish malakalari ortadi, narsalarning fazodagi holatlarini aniqlay bilish, ularning hajmi, shakli, rangini, shu’la - soyasi yordamida tekislikda tasvirlash tushun- chalari o‘sib boradi (1-2-rasmlar). Kuzatish jarayo-nida o‘quvchilar narsalarning o‘lchovlarini o‘zaro solishtiradilar, ular o‘rtasidagi farqni taqqoslash yo‘llari bilan topadilar. Narsaning o‘ziga qarab rasm chizish darslari ikki bosqichda olib boriladi. Birinchi bosqich - bu hajmga ega bo‘lmagan perespektiv qisqarishni o‘z oldiga maqsad qilib qo‘ymaydigan tekis narsalar, ya’ni daftarlar, bayroqcha, papka, o‘quvchilar sumkasi, bolta, arra, har xil daraxtlar barglari va shunga o‘xshash boshqa narsalar rasmini old tomondan, frontal holatda chizdiriladi. Ikkinchi bosqichda - hajmli narsalar ya’ni mevalar, gul, hayvon, odam, uy anjomlari, qisqasi uch o‘lchovga ega bo‘lgan (eni, bo‘yi, kengligi) geometrik shakllar va narsalarni chizdirishdan iboratdir. O‘quvchilar dars jarayonida birinchidan rasm chizishning asosini o‘rgansalar, ikkinchidan ijodiy qobiliyatlari o‘sib, estetik jihatdan tarbiyalanib boradilar, I-II guruhlarda o‘ziga qarab rasm chiziladigan narsalarni to‘g‘ri ko‘rishga asosiy shaklning bo‘yini eniga nisbatan qog‘oz yuziga kompozitsion jihatdan to‘g‘ri joylashishini, bo‘laklarning nisbiy o‘lchovini ko‘rsatib, ularning bir-biriga bog‘liqligini, ranglarini aniqlash va ularning o‘ziga xos xususiyatlariga alohida ahamiyat beriladi. I-II bosqichlardagi tasviriy san’at darslarida tik, yotiq, qiya chiziqlarini to‘g‘ri chiza olishni, kvadrat, to‘g‘ri burchakli, to‘rtburchakli, uchburchak, doira va boshqalarni tassavur qila olish, to‘g‘ri chiza bilish hamda chiziqlarni ko‘z chamasida teng bo‘laklarga bo‘lish qobiliyatlarini o‘stirib borish kerak bo‘ladi. Chizilgan rasmni akvarel guash, bo‘yoqlari bilan bo‘yashdan oldin 18 uning rangini to‘g‘ri aniqlab olish va shu rang nomini to‘g‘ri aytishga o‘quvchilarni o‘rgatib borish talab etiladi. Buning uchun o‘qituvchi maxsus tayyorlangan rangli plyonka, oyna yoki polietilin (sariq, qizil va zangori asosiy ranglar) materiallari orqali ko‘rgazmali qurol tayyorlab o‘quvchilar bilan savol-javob yordamida tanishib chiqsa yaxshi natijalarga erishadi. I-II- bosqichlarda chiziladigan narsaning maxsus nusxasi katta o‘lchovda bo‘lib, yaxshi ko‘rinadigan joyga o‘rnatiladi. Agar chizdiriladigan narsa mayda o‘lchovda bo‘lsa (har xil barglar, gullar va boshqalar), ularning har bir Yüklə 7,39 Mb. Dostları ilə paylaş:
|