Международный
научный
журнал
№
11
(100),
часть
1
«
Научный
импульс
»
июня
, 202
3
436
NAZARIY VA AMALIY KO’NIKMALARDA USTOZ-SHOGIRD AN’ANASINING O’RNI
Farg’ona ICHSHUI kasb-hunar maktabi
Maxsus fan o’qituvchisi
Homidova Shaxnoza Toxirovna
Annotasiya:
Nazariy va amaliy ko’nikmalarda ustoz-shogird an’anasining o’rni xaqida
ma’lumotlar berilgan.
Klait so’zlar:
Ta’lim tizimi, ustoz-shogird, innovatsiya, sufizm, falsafa, pedagogika,
psixologiya.
Insoniyat
tarixida daxolar, malakali ustozlar aloxida o’ringa ega. Ular nafaqat o’zlari
mansub bo’lgan millatga yoki davlatga balki butun insoniyatga tegishlidirlar. Chunki ular
qoldirgan merosdan butun insoniyat foydalanib kelmoqda. Shu borada yana bir narsani
aloxida ta’kidlash lozimki ular o’z davrining maxsulidir. Shu bilan birga ularning shu
darajaga erishishida ustozlarining xissasi xam juda kattadir. Zero antik davr faylasuflaridan
tortib to yangi zamonning donishmandlarigacha xammasi ustoz-shogirdlik an’anasining
natijasidir desak xato bo’lmaydi bizningcha. Masalan, Ibn Sino, Alisher Navoiy, Abu-Rayxon
Beruniy
va shu kabi donishmand, shoir, yozuvchi, faylasuflarni dunyo miqyosida juda
qo’lyozmalarini amalda qo’llab kelishadi. Xar bir ishni mutaxassis tez,
sifatli bajarishda
ustoz-shogirdsiz bajarib bo’lmaydi. Hozirgi zamonaviy ta’limda xam amaliy ko’nikmalarni
natijasini ustoz-shogird an’anasida ko’rib bormoqdamiz. Insoniyatga ma’lum tarixning eng
qadimgi donishmandlaridan bo’lmish filosof Fales o’z shogirdlari Anaksimen,
Anaksimandrlarning fan tarixida nomlari abadiy qolishini ta’minlagan bo’lsa, Suqrot esa
Aflotun va Arastular buyukligini ta’minlab berdi, o’z navbatida Sharqda xam bu an’ana
davom etib kelgan biznnig Markaziy Osiyo daxolarimiz xam qadimgi yunon olimlaridan
ma’naviy ozuqa olishlari bilan bir qatorda, o’zaro bir-birlariga xam bevosita ustoz shogirdlik
qilgani tarixdan bizga ma’lumdir.
Beruniy bilan Ibn Sino, Shams Tabrizi bilan Rumiy,
Abduraxmon Jomiy bilan Alisher Navoiy va xokazolarni keltirish mumkindir. Yangi zamon
G’arb olimlari xam bu an’anadan mustasno emas albatta. Masalan olmon mumtoz
faylasuflari yorkin vakillaridan biri bo’lmish Immanuil Kant esa fransuz ma’rifatpari Jan Jak
Russo va ingliz faylasufi va psixologi Devid Yum asarlaridan juda ta’sirlanganligini
aloxida
ta’kidlab o’tgan. O’z navbatida uning o’zi xam bir qator jaxonga mashxur shogirdlarni
tayyorlagani xozirda bizga ma’lumdir.Va yoki boshqacha qilib aytganda "Ilk Uygonish
davrida yetishib chiqqan Muso al-Xorazmiy, Axmad al-Fargoniy, Imom al-Buxoriy, Abu Iso
Muxammad
at-Termiziy, Kaffol ash-Shoshiy, Abu Mansur al-Moturidiy, Abu Rayxon
Beruniy, Abu Ali ibn Sino, Abu Nasr Forobiy, Yusuf Xos Xojib, Maxmud Qoshgariy, Maxmud
az-Zamaxshariy, Burxonuddin al-Marg’inoniy,
Axmad Yassaviy, Najmiddin Kubro kabi
allomalar, so’nggi Uyg’onish davrida yashab ijod etgan Amir Temur, Baxovuddin
Naqshband, Mirzo Ulug’bek,
Qozizoda Rumiy, Alisher Navoiy, Xusayn Voiz Qoshifiy,