«Научный импульс» Мая, 2023 1285 ta’lim tizimida masofaviy o‘qitish tizimi imkoniyatlari
Yüklə 75,6 Kb. Pdf görüntüsü
|
|
часть 2 « Научный импульс » Мая , 2023 1286 Masofali o‘qitish ta’lim berishni amalga oshirish, tashkiliy, metodik o‘quv, axborot- texnik, moliyaviy va ishlab chiqarish tadbirlari majmuini talab etadi. Uni samarali amalga oshirish uchun birinchi bosqichda bir yoki bir necha ta’lim muassasalari huzurida masofali o‘qitishning butun texnologiyasi ishlanadigan o‘qitishning pilot markazlarini tashkil etish zarur. Masofali o‘qitishga olimlarimiz tomonidan berilgan ta’riflar tahlil qilindi. A.A.Abduqodirov bergan ta’rifiga muvofiq “Masofali o‘qitish – o‘quv jarayoniga tegishli bo‘lgan barcha komponentlar (maqsad, mazmun, usul, shakl, o‘qitish vositalari va hakazo), Internet-texnologiyasining maxsus vositalari va boshqalar bilan amalga oshiriladigan va interfaollikni ko‘zda tutgan o‘qituvchi va o’quvchilarning masofadan turib o‘zaro aloqa qilishidir . Masofali o‘qitish (MO‘) – o‘quv jarayonida informatsion texnologiyalarni qo‘llagan holda o‘qituvchi va o’quvchi o‘rtasidagi interaktiv aloqa hamda o‘quvchining berilgan o‘quv materialni mustaqil o‘zlashtirish imkoniyati . Masofali o‘qitish – zamonaviy ta’lim shakli bo‘lib, o‘qituvchi bilan olib boriladigan pedagogik munosabat jarayoni video-kommunikatsiya, elektron pochta va Internet vositalari asosida olib boriladi . Masofali o‘qitish - o‘quv jarayonidagi barcha qatnashuvchilarga (o’quvchi, tyutor, uslubchi va administrator) mashg‘ulotlarni olib borishda o‘ziga ma’qul kelgan joy, vaqtni tanlash imkoniyatiga ega bo‘lgan egiluvchan tizim . S.S.G‘ulomov, A.N.Romanov, R.X.Alimov va boshqalar xammuallifligida yaratilgan “Masofali iqtisodiy ta’lim” nomli monografiyada: “Masofali o‘qitish – bu o‘qituvchi va o’quvchining interfaol, asinxron yoki sinxron o‘zaro va ta’lim vositasi yordamida aloqasining bir maqsadga yo‘naltirilgan jarayoni bo‘lib, bu jarayon ularning fazoviy joylashuviga invariant va vaqt bo‘yicha kelishilganidir” deb ta’rif berilgan . N.A.Muslimov, xam o‘z doktorlik dissertatsiyasida: “Masofali ta’lim - masofadan turib, o‘quv axborotlarni almashish vositalariga asoslanuvchi maxsus axborot muhiti yordamida ta’lim xizmatlarini ko‘rsatish tizimi” deb ta’rif beradi . Demak, o’quvchi ixtiyoriy vaqtda elektron pochta yoki on-line tartibida o‘qituvchi bilan bog‘lanishi, mavzuga oid savol berishi, materialni tushuntirib berishni so‘rashi mumkin bo‘ladi. Masofali o‘qiyotganda baholash mezoni haqqoniy bo‘ladi. Masofali o‘qitishning an’anaviy o‘qitish shaklidan farqi shundaki, bunda, o’quvchilarning mustaqil ishlash imkoniyati tug‘iladi, o‘quv-uslubiy ta’minot turli shakllarda bo‘ladi, ta’lim jarayoni samaradorligi yuqori bo‘ladi. Tahlillar masofali o‘qitishning bunday uslubiyotida o’quvchi va o‘qituvchilarning hamkorligi boshqa o‘qitish shakllariga nisbatan samaraliroq bo‘lishini ko‘rsatadi. Masalan, IBM kompaniyasi menejerlar tayyorlash olti haftalik kursida 75%ni masofali, 25 %ni an’anaviy o‘qitish tarzida tashkil etishadi. Tashkil etilgan kurs $24 million pul mablag‘ini tejaganligini, bir kunlik o‘qitish harajati uch martaga kamayganligini ($ 400 dan $135 ga tushganini), o‘quv materiallari hajmi 5 martaga ko‘payganligini ko‘rsatadi . |