Ikkita predmet, masalan «ketmon» va «avtomobil» so’zlari berilgan.
Birinchi predmetdan ikkinchi predmetga o’tishda bog’lovchi ko’prik rolini bajaruvchi predmetning nomini ayting. Ikkala predmet o’rtasidagi predmet ularni mantiqan bog’lashi zarur. Masalan, yuqoridagi misolda «ekskovator» ikkalasiga ham aloqador («Ketmon»ga funksiyasi bo’yicha «avtomobilga» transport vositasini). Bu o’yinda o’rtadagi zanjir – predmet aniq tushuntirib berishi asoslanishi talab qilinadi. Kimda keng eng ko’p asoslangan zanjirlarni topsa o’ta g’olib sanaladi.
mashq. «Ortiqcha so’zni olib tashlash»
Istalgan uchta so’z olinadi, masalan «it» «pomidor» «qush». Qandaydir ma’noda bir-biriga o’xshash bo’lgan so’zlar qoldirilib, mazkur ma’no bo’yicha
«ortiqcha» hisoblangan so’z olib tashlanadi. Kimda kim qanchalik ko’p ortiqcha so’zlarni topsa, o’sha g’olib bo’ladi. SHu bilan birga orginal o’ziga xos belgilar buyicha klassifikatsiya qilish so’raladi. Masalan yuqoridagi so’zlar «im» ortiqcha so’z, chunki «pomidor» va «quyosh» dumaloq.
mashq. «Fikrni o’zga so’zlar bilan ifodalash»
Murakkab bo’lmagan jumla olinadi, masalan «bu yil yoz juda issiq bo’ladi. SHu fikrni bir qancha variantda o’zga so’zlar bilan ifodalash talab qilinadi. SHu
bilan birga mazkur so’zlar o’zga gaplarda qatnashmasligi kerak. Gapning ma’nosi o’zgarib ketmasligini kuzatib turishi kerak. Kimda kim shunga o’xshash boshqa variantlardan ko’proq aytsa o’sha g’olib sanaladi.
Tafakkurni rivojlantirish borasidagi qator o’yin mashg’ulotlardan dars jarayonidan samarali foydalanildi.
SHakllantiruvchi tajriba natijalari
O’tkazilgan o’yin treninglardan so’ng sinaluvchilarning ijodiy tafakkurni shakllanganlik darajalarini o’rganish maqsadida diagnostik metodikalarni yana qaytadan o’tkazildi. Bundan ko’zlangan maqsad qo’llangan trening mashg’ulotlarini samaradorligini aniqlashdan iborat.
Olingan tadqiqot natijalarini avvalgi paragrafda foydalanilgan formula yordamida miqdoriy tahlil qilindi. Miqdoriy tahlil asosida jadval tuzilib, uning yaqqol natijalari jadvalda aks ettirildi.
A guruh verbal
---------- A guruh noverbal
B guruh verbal
---------- B guruh noverbal
