―neft va gazni qayta ishlash texnologiyasi‖. 1 qism 5321300 – ―neft va neft-gazni qayta ishlash texnologiyasi‖ bakalavr ta‘lim yo‗nalishi uchun darslik

7.5-rasm. Barqaror qatamli katalizatorni riforming qurilmasini texnologik sxemasi: 
1,11,24-kompressorlar; 2-absorber; 3-oltinguugrtdan tozolash qurilmasi; 4-ajratgich; 
5,12,13,25,26,29,35,36 ; 14,21-sovutgichlar; 15-gidrotozalash reaktori; 17-18-9-platforming 
reaktori; 27-fraksiyalovchi.
Barqaror 
benzin 
kolonnaning 
pastki 
qismida 
34 
issiqlik 
almashtirgichlarda 31 va 30 da sovutilgandan keyin 29 nasos fraksiyalash 
absorberiga beriladi hamda ortiqchasi qurilmadan chiqarib olib ketiladi.
7.3-jadval
Qurilmaning ish rejimi
: 
Harorot, °C 
Bosim, MPa 
Xomashyoni uzatish tezligi, soat-1
Sirkulyatsiyaning karraligi 
Suv tarkibli gaz, m
3
/m
3
xomashyo 
Pog‗onalar bo‗ylab katalizatorni taqsimlanishim 
480-
520 
3-4 
1,5-2,0 
1500 
1:2:4 

---

303 
7.6- rasm. Barqaror qatamli katalizatorni riforming qurilmasini texnologik sxemasi: 
6- kondensator-sovutgich; 7-bug‗lantirish kolonnasi; 8,22,23-gaz ajratgichlar; 9,20,30,31-
issiqlik almashtirgichlar; 10-qaynatgich; 25-quvurli pech; 32-havoli sovutish apparatlari; 33-
qabul qilgich; 34-barqarorlashtirish kolonnasi.
 
7.6. Pentanlarni va geksanlarni katalitik izomerlash qurilmasi 
Katalitik izomerlash jarayoni yuqori oktanli benzinli olish hamda 
neftkimyo sanoati xomashyosini ishlab chiqarish hisoblanadi. Xomashyo m-
butan, to‗g‗ri haydalgan fraksiyasi boshlang‗ich qaynash harorati -62°С, 
katalitik riforming rafinatlari, l-pentan va m-geksan yoki ularni aralashmasi, 
fraksiyalash gazlarni ajratmalari [10]. 
Asosiy katalizatorlar quyidalar: Fridel‘-Krafts katalizatori, sul‘fid 
vol‘frami, bifunksionallari, seolit tarkibli asl metallar va komplekslar. 
Eng ko‗p qo‗llaniladigan bifunksional katalizatorlarning tarkibida platina 
yoki kislota tashuvchi palladiy (alyuminiy oksidi, seolit) mavjuddir.
Izomerlash jarayoni rejimi qo‗llaniladigan katalizatorga bog‗liq holda keng oraliqda 
o‗zgaradi: