Neriman Qurban indd
Yüklə 2,37 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
“Dirilmə”, Qoqolun “Köhnə dünyanın mülkədarları”, “Ölü can-
lar”, Saltıkov-Şedrinin “Ötkəm müdir nağılı”, Balzakın “Şaqren dərisi” əsərlərini istəklə, böyük zövq ala-ala çevirir. Nəşriyyatın sifarişilə arada Serafimoviçin, Neverovun, Lav- renyevin, Pavlenkonun kitablarını da çevirməli olur. Amma Turgenevin “Xam torpaq” romanının tərcüməsilə bağlı məsələ ondan ötrü sirr olaraq qaldı. Romanın tərcüməsini Yazıçılar İttifaqının plenumu təklif eləmiş, “Azərnəşr”in di- rektoru Əhməd Triniç də Yusif Vəzirlə müqavilə bağlamışdı. Öz yazı-pozusundan oğurladığı vaxtın hesabına – yeddi aya romanın tərcüməsini bitirib nəşriyyata təhvil vermiş, kitabın redaktoru Hacıbaba Nəzərli təyin olunmuşdu. Belə görünür- dü ki, hər şey qaydasındadı, kitab nəşr olunacaq, tərcüməçi də qonorarını alacaq. 436 “Xam torpağ”ın nəşr planından çıxarıldığını öyrənəndəsə təəccübləndi: bəs səbəbi nədi? Əhməd Triniç qəribə səbəb söylədi:
“Belə... Ümumiyyətlə, roman yoldaş Axundovun xoşuna gəlmir”.
Əlbəttə, Yusif Vəzir buna inanmadı: plenumun qərarıyla tərcüməsi təklif olunan əsəri yoldaş Axundovun bəyənməməsi ağlabatan görünmür, deməli, zəhməthaqqı da verməyəcəklər. “Axı müqavilə bağlamışıq, yeddi ay zəhmət çəkmişəm, zəhməthaqqı almalıyam”. “Göstəriş belədi, – Triniç narahat halda dilləndi, – heç nə eləyə bilmərəm”. “Bəs, heç olmasa, əlyazmamı geri götürə bilərəm?” – Yusif Vəzir köksünü ötürüb dilləndi. “Nəzərli yoldaşa müraciət eləyin”, – həmsöhbəti qısa ca- vab verdi. Hacıbaba Nəzərlisə qovluğu tapmadı ki, tapmadı, elə bil, yağlı əppək olub göyə çəkilmişdi. Son sözü də bu oldu: “Axtarıb taparam, mütləq taparam!” Amma Yusif Vəzir artıq buna inanmırdı, qayıdanda ürəyində dözülməz ağırlıq duyub bir neçə dəfə ayaq saxla- malı oldu. Bu bir neçə il əvvəl olmuşdu. Onda Əhməd Triniçin 1918- ci ildə Nuru Paşanın yavəri, Qubada erməni quldurlarını əsir alan adam kimi şübhə altında olduğunu, işini yoxlamaq üçün komissiya yaradıldığını bilmirdi. Az sonra o Mir Cəfər Bağı- rovun köməyilə həbsdən qurtuldu, amma “Azərnəşr”dən çıxarılıb Dövlət Dram Teatrına direktor göndərildi. O vaxtdan xeyli keçmişdi. İndisə başqa zəmanəydi, seyrək də olsa, “təmizləmə” başlamışdı. Deyəsən, nə vaxtdan bəri duyduğu sıxıntının səbəbi yavaş-yavaş bəlli olurdu... İlin başlanğıcından “Həyatımın iyirmi ili” adlandırdığı xatirələrini yazmağa başlamışdı. Az yaşamamışdı, gələn il əlli yaşını tamamlayacaqdı, nələrisə yada salmağa, müəyyən bir
437 mərhələyə yekun vurmağa haqqı vardı. Bəlkə bu addımı at- mağa içində artıb-böyüyən səksəkə təkan vermişdi. Fevralın axırlarında “Kommunist” qəzetində “gənc tənqidçi” Hidayət Əfəndiyevin məqaləsini oxuyanda artıq nəhəng bir mexanizmin işə düşdüyünü hiss elədi: partiya orqanında bu cür ittihamvari yazıların çap olunması təhlükəli şeydi. “Gənc tənqidçi”yə görə Yusif Vəzir “Qızlar bulağı” ro- manında “özünü yenidən qurmayıb”, “öz tarixi materialı əsasında
Yüklə 2,37 Mb. Dostları ilə paylaş:
|