Mustaqil ta’lim – 7. Jismning inertsiya momentini dinamik usul orqali aniqlash
Muammoni tushuntirish uchun, biz bir g’ildirakni tasavvur qilamiz. G’ildirakning bir uchida 1 kg massali jism bor va u g’ildirakni o’zining markaziga nisbatan 1 m radius bilan aylantirilmoqda. Bizning vazifamiz g’ildirakning inertsiya momentini topish.
Inertsiya momenti quyidagi formula orqali hisoblanadi:
I=m⋅r2
Bu yerda m - jismning massasi (kg), r - radius (m).
Endi biz ushbu formulani ishlatib g’ildirakning inertsiya momentini topamiz:
I=1kg⋅(1m)2=1kg⋅m2
Shunday qilib, g’ildirakning inertsiya momenti 1 kg·m² bo’ladi. Bu, g’ildirakning harakat qilishga qarshi kuchini ifodalaydi. Inertsiya momenti nechta jismlar mavjudligiga, ularning massalariga va ularning markazdan masofalariga bog’liq. Bu muammo yordamida biz inertsiya momentini hisoblashning asosiy prinsiplarini ko’rib chiqdik. Bu prinsiplar har xil sharoitlar va vaziyatlar uchun ishlatilishi mumkin.