Nitq məDƏNİYYƏTİNİn təDQİQİ, İNKİŞafi və

dil nitqin formasıdır, fikir isə onun məzmunu.

6. Nitq fərdi - psixi, dil isə ictimai hadisədir. Hər bir nitq aktı bütün psixi formaların (duyğu, hiss, təsəvvür, qavrayış, təfəkkür, emosiya və s.) təsirinə məruz qalır, ayrı-ayrı şəxslər dilin zəngin ifadə vasitələrindən müxtəl şəkildə istifadə edirlər. Bu səbəbdən biriniн nitqi, danışığı digərlərindən gözəl, zəngin, əhatəli, məzmunlu və təsirii olur. Bu, danışanın (yazanın) dünyagörüşündən, savad dərəcəsindən, dilə şüurlu münasibətiндян və sairədən asılı olaraq müxtəlif formalar kəsb edir. Belə keyfiyyətlərə malik olanlar dil vasitələrindən daha məharətlə, olmayanlar isə bir qədər zəif istifadə edirlər. Natiqlik fəaliyyətində bu cəhət nəzərə alınmalı, natiq öz nitqi üzərində müntəzəm işləməli, dantşığında diлimizin zəngin və rəngarəng ifadə vasitələrindən istifadə etməyi bacarmalıdır. Nitq fərdin yaradıcılıq fəaliyyətidir, vərdişidir. Digər yaradıcılıq formaları kimi nitq də (şifahi və yazılı) dilin vahidləri və ifadəlilik vasitələrindən istifıadə baxımından estetik keyfiyyətlərə malik olmalı, dinləyicini özünə cəlb etməlidir. ifadə olunan hər bir fıkir dinləyiciyə (oxucuya) təsir etməli, onda müəyyən hisslər oyatmalıdır.