Nomli toshkent davlat pedagogika universiteti

O‘zbekiston Respublikasining Bosh vaziri A. ARIPOV
Toshkent sh.,2018 yil 8 dekabr,997-son
O‘zbekiston Respublikasi Xalq ta’limi vazirligi ta’lim sifatini oshirishning asosiy ustuvor yo‘nalishlarini belgilab oldi va belgilangan maqsadlarga erishish bo‘yicha amaliy ishlarni boshladi.
Eslatib o‘tamiz, 23 avgust kuni O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti SHavkat Mirziyoev raisligida xalq ta’limi tizimini rivojlantirish, o‘qituvchilar malakasini oshirish va ularning jamiyatdagi obro‘si, yosh avlodni ma’naviy-axloqiy tarbiyalashga bag‘ishlangan videokonferentsiya bo‘lib o‘tdi. .
Videokonferentsiya davomida maktablar infratuzilmasini yaxshilash, ta’lim muassasalarini kommunal xizmatlar bilan uzluksiz ta’minlashni ta’minlash, maktablarni o‘quv yiliga va kuz-qish mavsumiga tayyorlash mahalliy hokimliklar zimmasiga yuklatilganligi ta’kidlandi.
Xalq ta’limi vazirligiga ta’lim sifatini oshirish va ta’lim muassasalarini yuqori malakali o‘qituvchilar bilan ta’minlash, shuningdek, o‘qituvchilarning jamiyatdagi mavqeini oshirish, o‘quv dasturlari va darsliklar mazmunini yaxshilash bo‘yicha topshiriqlar berildi. SHuningdek, vazirlik milliy ta’lim dasturini ishlab chiqishi va talabalar bilimini baholashning xalqaro tizimlarini (PISA, TIMSS, PIRLS va boshqalar) joriy etishi kerak.
Xususan, 2019 yilda maktab bitiruvchilarini oliy o‘quv yurtlariga qabul qilish to‘g‘risidagi ma’lumotlarni tahlil qildik. Tadqiqot natijalariga ko‘ra, 2 mingdan ziyod maktab bitiruvchilaridan birontasi ham oliy o‘quv yurtlariga kira olmaganligi aniqlandi.
Vazirlar Mahkamasi huzuridagi Ta’lim sifatini nazorat qilish davlat inspektsiyasi bu yil birinchi marta maktablarning reytingini e’lon qildi. Reyting to‘rtta ko‘rsatkichga asoslanadi: ta’limga tayyorgarlik darajasi va bitiruvchilarning umumiy fanlari bo‘yicha bilim sifati ko‘rsatkichi; 9-sinf o‘quvchilarining bilim darajasi; yuqori va birinchi toifadagi o‘qituvchilarning ulushi; talabalar va o‘qituvchilar tarkibida o‘tkazilgan so‘rov natijalari.
2020 yilda AQSH Xalqaro taraqqiyot agentligi (USAID) bilan hamkorlikda boshlang‘ich sinf o‘quvchilari (2 va 4-sinflar) o‘rtasida o‘qish qobiliyatini (EGRA) va matematikani (EGMA) baholash bo‘yicha tadqiqot olib boriladi. Hozirda tadqiqot uchun tayyorgarlik ishlari olib borilmoqda.

2021 yilda PISA va PIRLS tadqiqotlari doirasida O‘zbekistondagi maktab o‘quvchilarining bilimlari baholanadi. Ushbu xalqaro tadqiqotlar ta’lim tizimini boshqa mamlakatlar bilan taqqoslaydi va bo‘shliqlarni aniqlaydi.

2019 yil oktyabr oyida Sirdaryo viloyatida ta’lim sifatini baholash va mintaqani ta’lim sifati uchun namunali hududga aylantirish ishlari boshlandi.

SHuningdek, bitiruvchilari oliy o‘quv yurtlariga kira olmagan maktablarni (2 mingdan ortiq o‘quv muassasalari) attestatsiya va akkreditatsiyadan o‘tkazish rejalashtirilgan.

2019 yil 23 avgustda bo‘lib o‘tgan videokonferentsiya davomida o‘qituvchi va murabbiylar bilimlarini oshirish uchun doimiy ravishda o‘z ustida ishlashlari, o‘qituvchilarning maqomini yaxshilashda faol ishtirok etishlari zarurligi ta’kidlandi. SHu bilan birga, videokonferentsiya davomida ba’zi bir o‘qituvchilar tanqid qilindi, ularning bilim va ko‘nikmalari zamonaviy talablarga javob bermaydi. O‘qituvchilarni tayyorlash va qayta tayyorlash tizimini qayta ko‘rib chiqish zarurligi ta’kidlandi.
SHu munosabat bilan O‘zbekiston Prezidentining "Xalq ta’limi tizimi xodimlarining doimiy malakasini oshirish tizimini rivojlantirish to‘g‘risida" gi qarori loyihasi ishlab chiqildi va muhokama uchun nashr etildi. Qaror loyihasida quyidagilar taklif qilingan:

a) xalq ta’limi o‘qituvchilari uchun yagona kompetentsiya malakasi standartini va xalqaro tajribaga asoslangan baholash tizimini ishlab chiqish;

b) umumiy ta’lim muassasalarida o‘qitish huquqini beradigan o‘qituvchilarni litsenziyalash (sertifikatlashtirish) mexanizmini ishlab chiqadi va bosqichma-bosqich joriy etadi;

c) xalq ta’limi xodimlarining kasbiy rivojlanishini mustaqil ravishda qo‘llab-quvvatlashi va ularning kasbiy ehtiyojlarini hisobga olishiga imkon beradigan o‘qituvchilar uchun malaka oshirishning kredit-modulli tizimini joriy etish;

d) metodistlar o‘rniga o‘qituvchilarning kasbiy faoliyatini doimiy ravishda rivojlantirish va qo‘llab-quvvatlash uchun "ustoz" lavozimini joriy etish. O‘qituvchilar sifatida yuqori toifadagi o‘qituvchilar va yuqori malakali mutaxassislar ishlaydi va ularning ish haqi yuqori toifali o‘qituvchilarnikiga nisbatan 1,35 baravar ko‘pdir.

e) A. Avloniy nomidagi Xalq ta’limi xodimlarini malakasini oshirish instituti, shuningdek, xalqni qayta tayyorlash va malakasini oshirish mintaqaviy markazlari negizida A. Avloniy nomidagi Xalq ta’limi akademiyasini, shuningdek, pedagogik mahorat institutini tashkil etish. ta’lim xodimlari;

f) Akademiyada magistratura mutaxassisliklarining yangi yo‘nalishlarini joriy etish: "Ta’limni boshqarish" va "Kattalar ta’limi".

Professional litsenziyalash tizimini joriy etish
Qaror loyihasida o‘qituvchilarni kasbiy litsenziyalash tizimini joriy etish taklif etiladi. Eslatib o‘tamiz, Xalq ta’limi tizimini 2030 yilgacha rivojlantirish Kontseptsiyasi o‘qituvchilar va direktorlar faoliyatini imtihonlar orqali litsenziyalashni nazarda tutadi. Qaror loyihasida ushbu mexanizmni joriy etish taklif etiladi. Konsepsiyaga muvofiq litsenziyalash tizimi bosqichma-bosqich amalga oshiriladi. 2021 yilga kelib o‘qituvchilar umumiy sonining 5%, 2030 yilga qadar esa 20% litsenziyalarni olishlari kutilmoqda.
O‘qituvchilarni kasbiy litsenziyalash tizimi Buyuk Britaniya, AQSH, BAA, Janubiy Koreya, Finlyandiya va YAponiyada muvaffaqiyatli ishlamoqda.

Hozir xalq ta’limi tizimida 466,46 mingdan ortiq o‘qituvchilar ishlaydi, ulardan 3,1% yuqori toifali o‘qituvchilar, 14,6% birinchi toifali o‘qituvchilar va 29,4% ikkinchi toifali o‘qituvchilar. Qolgan 52,9% o‘qituvchilarning toifasi yo‘q.

Maktab rahbarlari uchun litsenziya uch yilga, o‘qituvchilar uchun esa besh yilga beriladi. Birinchi bosqichda litsenziyalash jarayoni toifalarga ega bo‘lgan o‘qituvchilar, keyin esa toifaga ega bo‘lmagan o‘qituvchilar orqali o‘tadi.
Xalq ta’limi tizimini 2030 yilgacha rivojlantirish kontseptsiyasiga muvofiq ish haqini bosqichma-bosqich oshirish faqat litsenziyaga ega bo‘lgan o‘qituvchilarga nisbatan qo‘llaniladi. Ushbu qaror o‘qituvchilarni doimo o‘zlarini takomillashtirishga undaydi.
Toshkentdagi tajriba
Ta’lim sifatini oshirish uchun "Toshkentda eksperiment" o‘tkazish taklif qilinmoqda.
23-avgust kuni bo‘lib o‘tgan videoselektor yig‘ilishida O‘zbekiston Prezidentining ko‘rsatmasiga binoan, ta’lim sifatini oshirish va jamoatchilik sohasidagi Toshkent tajribasini ommalashtirishga qaratilgan Vazirlar Mahkamasining qarori loyihasi ham ishlab chiqildi. hududlarda ta’lim.
Hujjat loyihasida quyidagilar taklif etiladi: