Nuraliyeva xafiza otaevna

Jadval 2.4 
Katta yoshli aholini jinsga, yoshga mos va kasb guruxlari uchun 
vitaminlar iste’mol qilishning tavsiya etilgan o‘rtacha kunlik me’yorlari 
(SanQ va M № 0347-17) 
Yosh 
guruxlari
S, 
mg 
A, 
mkg
E, 
mg 
D, 
mkg 
B
1
, 
mg 
B
2
, 
mg 
B
6
, 
mg 
PP, 
mg 
Folat, 
Mg 
B
12
, 
mkg 
I kasb guruxi ikkala jins bo‗yicha (erkaklar, ayollar)
 
18-29 
60 
600 
10 
3 
1,2 
1,3 
1,5 
16 
400 
2,4 
30-39 
60 
600 
10 
3 
1,2 
1,3 
1,5 
16 
400 
2,4 
40-59 
60 
600 
10 
3,5 
1,4 
1,4 
1,6 
16 
400 
2,4 
II kasb guruxi ikkala jins bo‗yicha (erkaklar, ayollar)
 
18-29 
60 
600 
10 
3,5 
1,4 
1,4 
1,6 
18 
400 
2,4 
30-39 
60 
600 
10 
3,5 
1,4 
1,4 
1,6 
18 
400 
2,4 

---

32 
40-59 
65 
650 
10 
4 
1,5 
1,5 
1,7 
18 
400 
2,4 
III kasb guruxi ikkala jins bo‗yicha (erkaklar, ayollar)
 
18-29 
65 
650 
10 
4 
1,5 
1,5 
1,7 
20 
450 
2,5 
30-39 
65 
650 
10 
4 
1,5 
1,5 
1,7 
20 
450 
2,5 
40-59 
70 
700 
10 
4,5 
1,6 
1,6 
1,8 
20 
450 
2,5 
IV kasb guruxi ikkala jins bo‗yicha (erkaklar, ayollar)
 
18-29 
70 
700 
10 
4,5 
1,6 
1,6 
1,8 
22 
500 
2,6 
30-39 
70 
700 
10 
4,5 
1,6 
1,6 
1,8 
22 
500 
2,6 
40-59 
75 
750 
10 
5 
1,8 
1,8 
2 
22 
500 
2,6 
V kasb guruxi (erkaklar)
 
18-29 
80 
750 
10 
5 
1,8 
1,8 
2 
24 
500 
2,6 
30-39 
80 
750 
10 
5 
1,8 
1,8 
2 
24 
500 
2,6 
40-59 
80 
750 
10 
5 
1,8 
1,8 
2 
24 
500 
2,6 
Mineral elementlar. 
Mineral elementlar-ovqatning muhim tarkibiy qismidir. Ular to‗qimalarning 
tuzilishida, suyak tuzilishida, ko‗pgina ferment sistemalarining tarkibi va 
vazifasida ishtirok etadi. 
Odam organizmining to‗qima va suyaklarida 60 dan ortiq elementlar bo‗lib, 
ularning ko‗pchiligi biologik aktiv moddalar hisoblanadi. Mineral elementlarning 
tashqi muhitda va organizmdagi miqdoriga asoslanib makro va mikroelementlarga 
bo‗linadi. Kalsiy va fosfor-suyak sistemasining asosini tashkil qiladi. Suyak va 
tishlarning 98%i bu elementlardan iborat. Ovqatda kalsiyning etishmasligi 
suyakning qotish jarayonini sekinlashtiradi va bu holat bolalarda raxit va kattalarda 
suyakning yumshashish (ostnomalyasiya) holida namoyon bo‗ladi. Kalsiy yurak 
mushaklarning normal vazifasini, asab tizimining qo‗zg‗atuvchanligini, fermentlar 
faoliyatini jadallashtirishda, qonning ivishini tezlashishida ishtirok etadi. Fosfor 
markaziy asab tizimi faoliyatida moddalar almashinuvi, jumladan, yog‗ va oqsil 
almashinuvida axamiyati katta. Fosforning organizmga so‗rilishi ovqat 

---

33 
mahsulotlari tarkibidagi kalsiyning so‗rilishiga xamda oqsil va boshqa 
birikmalarga bog‗liq bo‗ladi. 
Kaliy – inson organizmidan suyuqliklarni haydaydi, fermentlar hosil 
bo‗lishida ishtirok etadi va to‗qimalarda moddalar almashinuvi jarayonlarida 
qatnashadi. Kaliy hayvon va o‗simlik mahsulotlarida, kartoshka tarkibida ko‗p.
Temir qon tarkibini me‘yoriga keltiradi, qon unsurlari hosil bo‗lishida 
muhim o‗rin tutadi. Organizmdagi temir miqdorining 60%dan ko‗pi 
gemoglobinning asosiy qismi bo‗lgan gemoxromogen tarkibiga kiradi. Bu ayniqsa 
bolalar sog‗ligi uchun muhim, chunki bolalarda temir zahirasi kam. Temir 
sabzavot va mevalar tarkibida ko‗p bo‗ladi. Iste‘mol qilinadigan suv va oziq ovqat 
mahsulotlari tarkibida temir miqdori me‘yordan kam bo‗lsa, kamqonlik kasalligini 
kelib chiqishiga sababchi bo‗ladi. Mineral moddalarning kunlik me‘yorlari 2.5 
jadvalda keltirilgan.