190
bu esa o‗z navbatida organizmning funksional holatini yomonlashuviga olib kelishi
mumkin. Karbonat angidrid gazining havodagi miqdori 1% etsa organizmda
modda almashinuvi buzilishi (atsidoz) , 1,5-3% bo‘lsa nafas qisishi, bosh og‗rishi
ya‘ni zaxarlanish belgilari kuzatiladi, 10-12% bo‗lganda narkotik ta‘sir ko‗rsatishi
va o‗limga olib kelishi mumkin.
Havo almashinuv tizimi yaxshi bo‗lmagan xonalarda, ko‗pchilik odamlar
yig‗ilganda karbonat angidrid gazi to‗planishi (nafas bilan chiqariladigan havoda
u 4,4% mikdorda bo‗ladi) bilan parallel holda hayot faoliyatining boshqa
mahsulotlari miqdorining oshishi, havo temperaturasi va namligining ko‗tarilishi,
mikroorganizmlar miqdorining oshishi kuzatiladi. Karbonat angidrid gazi
mikdoridan turar joy va jamoat binolari havosining
tozalik ko„rsatkichi sifatida
foydalaniladi.
Azot atmosfera havosining eng salmoqli qismi bo‗lib, havo xajmining 4/5
qismini tashkil qiladi. Azot inert gazlar bilan birga kislorodni odamning nafas
olishi uchun zarur darajada suyultirib beradi. Organizmda qon va to‗qima
suyuqliklarida erigan holatda mavjud bo‗ladi, ammo kimyoviy reaksiyalarda
ishtirok qilmaydi. Biroq azotning fiziologik roli atmosfera bosimi oshishi bilan
o‗zgaradi.
Bunday
sharoitlarda
azotning
hayvonlarda
asab-mushak
koordinatsiyasining buzilishini keltirib chiqarishi va narkotik ta‘sir ko‗rsatishi
aniqlangan.
Havoning fizik xususiyatlari havo harorati, namlik, havo harakatining tezligi,
tevarak-atrofdagi, shu jumladan, ishlab chiqarish jixozlarining xam harorati va
atmosfera bosimi tushuniladi.
Dostları ilə paylaş: