Nurmurodov

X
ning 
qiymatiga bog‘liq b o iad i, ya’ni 
X
ning qiymati (-) bo‘lsa, qirindi 
yo‘nilgan yuza tomon y o ‘nalishda, 
X
ning qiymati (+) bo‘lganda esa 
teskari yo‘nalishda chiqadi. 
X
ning (-) bo‘lishi keskichning kesuvchi 
qirrasi puxtaligini oshiradi.
11.4. Asosiy metall kesuvchi dastgohlar va ularda bajariladigan
ishlar
Tanavorga kesuvchi asbob yordamida ishlov berishda uni yo‘nib 
kerakli shaklga va talab qilinadigan aniqlik darajasiga keltiruvchi 
mashina metall kesuvchi dastgoh deyiladi.
1. Shakllari bir-biriga o ‘xshash, ammo o ‘lchamlari har xil detallar 
ishlash uchun mo‘ljallangan 
ixtisoslashtirilgan dastgohlar.
2. Keng nomenklaturadagi detallarda m a’lum jarayonlarnigina 
bajarish uchun mo‘ljallangan 
keng vazifali dastgohlar.
3. Faqat bir tur-oicham dagi detallar ishlash uchun mo'ljallangan 
maxsns dastgohlar.
4. Avtomatlashtirilish darajasiga ko‘ra qo‘l bilan bajariladigan 
yarim avtomat, avtomatik liniyalar (tanavorlami avtomatik ravishda 
dastgohdan dastgohga o ‘tkazuvchi tizim).
5. Dastgohlar massasiga ko‘ra 
yengil
(10 kN gacha), 
o'rtacha
(100 kN gacha) va og‘ir (1 MN dan ortiq) dastgohlarga bo‘linadi. 
Og‘ir dastgohlar, o ‘z navbatida, 
yirik
(100-300 kN), 
og'ir
(300-1000 
kN) va 
ju da og'ir
(unikal) (1000 kN dan og‘ir) dastgohlarga boMinadi.
6
. Aniqlik darajasi bo‘yicha dastgohlar 5 sinfga bo‘linadi. N sinf - 
normal aniqlikdagi dastgohlar;
bu sinfga universal dastgohlaming 
ko‘pchiligi kiradi. L sinf -
oshirilgan aniqlikdagi dastgohlar,
ayni 
dastgohlar normal aniqlikdagi dastgohlar asosida tayyorlanadi. Ammo 
dastgohda muhim detallami tayyorlashda yig‘ish hamda rostlash 
sifatiga nisbatan yuqori talablar qo‘yiladi. V