Elektrofiziologik usullar.
M arkaziy n erv sistem asidagi turli b o ‘!im!aming holati
va faoliyatini o ‘rg anishda bioelektr h o d isa la rin i q ayd qilish y o ‘li bilan ay n iq sa
qimm atli natijalar olingan. Bunday ta d q iq o tla r hayvonlar ustidagi o ‘tkir tajribalarda
ham , s u r u n k a li ta jr ib a la r d a h a m , s h u n in g d e k , o d a m d a g i n e y r o x ir u r g iy a
operatsiyalarda va tashxisli m uolajalarda h a m o ‘tkaziladi. B ulam ing ham m asida
elektrodlar tatbiq etiladi. Ular bosh te risig a y o k i bosh m iya orqa m iyadagi b iro r
boMimning ochilgan yuzasiga qo‘yiladi. Ichkariroqdagi nerv m arkazlariga elektrodlar
stereotaksis ap p aratlari yordam ida y aq in lash tirila d i.
T adqiqotning vazifasiga qarab e le k tro d la r o lc h o v i va shakli har xil b o ‘lishi
mumkin. E lektrpotensiallarini hujayralarining cheklangan birguruhidan ajratib olish
kerak b o ‘lsa, q alinligi b ir necha m ikron k ela d ig a n m etallar yoki shisha e le k tro d la r
qo ‘llaniladi. M etall elektrodlar uchidan tashqari ham m a qismi lok qoplangan ingichka
sim dan ibo rat; sh is h a elek tro d la r KSI n in g uch m o ly a r eritm asi to ‘ld irilg a n
mikropipetkalardir. Elektrpotensiallari m onopolyar, shuningdek, b ip o ly a ry o ‘l bilan
a jra tib o lin a d i. M o n o p o ly a r y o ‘ Ida b ir e le k tr o d m a rk a z iy n erv tiz im in in g
tekshiriladigan q ism iga yaqinlashtiriladi, ikkinchi - kattaroq elektrod esa b irin c h i
elektroddan uzoqqa, o datda teri yuzasiga jo y la sh tirila d i. B ipolyar y o 'ld a ikkala
elektrod m arkaziy nerv tizimining tekshiriladigan q ism iga q o ‘yiladi.
M arkaziy nerv tizim ining holatini te k sh irish uchun uning b a ’zi kasallik larid a
hozir bem or m iyasining turli qism lariga b ir ta lay ingichka oltin yoki platina sim lar -
elektrodlar kiritiladi, b u elektrodlam ing u ch lari k alia y uzasiga chiqarib q o 'y ila d i.
Shu y o ‘l bilan m iyaning turli qism laridagi e le k tr faolligining xarakteriga q ara b ,
patologik o ‘choq jo y la sh ish i haqida flk ry u ritila d i (G rey U olter, N. P. B extereva).
Shundan keyin m iyaning zararlangan qism iga sim elektrod kiritib, o ‘zgarm as kuchli
tok beriladi va p atologik o ‘choq shu ta riq a e le k tro liz y o ‘li bilan yem iriladi.
M arkaziy n erv sistem asi elektrofiziologik u su llar bilan tekshirilganda fon y o k i
spontan elektr faolligi qayd qilinadi va u n in g tu rli afferen t ta ’sirlar bilan o ‘zg a rish i
aniqlanadi. P ereferiy ag a impuls olib b o rila d ig an , m arkazdan qochuvchi n erv la rd a
yoki m arkaziy n erv sistem asining b ir b o ‘la g id a n b o sh q a b o ‘laklariga im p u ls
o ‘tk azu v ch i m a rk a z ichidagi o ‘tk a z u v c h i y o ‘ lla rd a e le k tr im p u lsatsiy a h am
o'rganiladi.
Tashqaridan b iro r ta ’sir bo‘lm aganda ham m ark aziy nerv sistem asining h am m a
bo'lim larida/ôw
Dostları ilə paylaş: