Nerv va skelet muskul tolalarida harakat potensiali 0,3—3
m s
davom etadi, ayni
vaqtda repolyarizatsiya fazasi depolyarizatsiya fazasiga nisbatan hamisha uzoqroq
bo ladi. N erv va muskul tolasi 10° sovitilganda, harakat potensiali,
ayniqsa
tushuvchi fazasi taxminan 3 baravar uzoqroq davom etadi.
Izpotensiallari.
Harakat-potensiali iz potensiallari bilan davom etadi. Ulami
birinchi bo‘lib, D. S. Voronsov qayd qilgan, keyinchalik esa J. Erlanger va G. Gas
ser, shuningdek, boshqalar ham mukam m al o ‘rgandilar. Iz potensiallar ikki xil
ko‘rinishda namoyon boladi: manfiy va musbat izli potensiallar. Ulaming amplitudasi
bir necha millivoltdan oshmaydi. Iz potensiallari bir necha millisekunddan bir necha
o n sekundgacha davom etadi. U lar q o ‘zg ‘alish tamom boMgach, nerv va muskul
tolalarida sekin davom etuvchi tiklanish jarayonlari bilan b o g ‘liqdir.
Harakat
potensiali va manfiy izli potensiali o'rtasidagi o'zaromunosabatlami ko‘rib chiqaylik.
Keltirilgan yozuvdan ko‘rinadiki, repolyarizatsiya fazasi uzoqligi jihatdan teng
bo Imagan ikki qismga ajratiladi. M em brana repolyarizatsiyasi dastlab tez borib,
keyin sekinlashadi va asta to'xtaydi. Bu vaqt manfiy izli potensiali boshlanishiga
to g ri keladi. Membrana qtsqa m uddat davomida qisman depolyarizatsiyalanib
qoladi, taxminan 15 msek davom etadi va shundan so‘ng, m em brana potensiali
dastlabki m iqdor 85 mv gacha to ‘la tiklanadi. Manfiy iz potensialni ko‘pincha
membrananing iz depolyarizatsiyasi ham deb ataydilar.
M usbat izli potensial m em b ran an in g o ‘ta
q u tb lan ish id a, y a ’ni normal
qutblanishning kuchayishida - (
Dostları ilə paylaş: