O. T. Husanov konstitutsiyaviy
-§. Bosh vazirni vazifasidan ozod qilish
Yüklə 10,6 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
6-§. Bosh vazirni vazifasidan ozod qilish
1990-yil m a rt oyida 0 ‘zbekiston Respublikasida Prezident lavozimining ta ’sis etilishi, yuqori ijro organlarini qayta tashkil etish bo'yicha Konstitutsiyaga kiritilgan o‘zgartirishlarda Prezidentga 0 ‘zbekiston Respublikasi M inistrlar Sovetini (hukumatini) iste’foga chiqarish, iste’foni qabul qilish masalasini qo‘yish tartibi kiritilgan edi. 1992-yil 8-dekabrda qabul qilingan Konstitutsiyada hukumatni iste’foga chiqarish, Bosh vazirni muddatidan oldin vazifasidan ozod qilish masalalari ko‘rsatilmagan edi. Bu masala, ya’ni Bosh vazirni muddatidan avval lavozimidan ozod qilish va Vazirlar M ahkam asini iste’foga chiqarish 2007-yil 11-aprelda qabul qilingan «Davlat boshqaruvini yangilash va yanada demokratlashtirish hamda mamlakatni modernizatsiya qilishda siyosiy partiyalarning rolini kuchaytirish to‘g ‘risida»gi Konstitutsiyaviy qonunda tartibga solindi va shu asosda « 0 ‘zbekiston Respublikasi Vazirlar M ahkam asi to‘g ‘risida»gi Q onunga ham o‘zgartirishlar kiritildi. Konstitutsiyaviy qonunning 5-moddasida Bosh vazirni lavozimidan ozod etish tartibi quyidagicha belgilandi: 310 « 0 ‘zbekiston Respublikasi Bosh vaziri 0 ‘zbekiston Respublikasi Prezidenti tomonidan quyidagi hollarda lavozimidan ozod etiladi: a) Bosh vazirning iste’foga chiqish to‘g ‘risidagi arizasiga binoan; b) Bosh vazir o‘z vakolatlarini bajarishi mumkin bo‘lmay qolgan taqdirda; v) 0 ‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi tarkibida uning normal faoliyatiga tahdid soluvchi hal qilib bo‘lmaydigan ixtiloflar yuz berganda, shuningdek, Vazirlar Mahkamasi bir necha marta 0 ‘zbekiston Respublikasining Konstitutsiyasiga, qonunlariga, 0 ‘zbekiston Respublikasi Prezidentining farmonlari, qarorlari va farmoyishlariga zid qarorlar qabul qilgan taqdirda; g) 0 ‘zbekiston Respublikasi Oliy Majlisining Qonunchilik palatasidagi siyosiy partiyalar fraksiyalarining 0 ‘zbekiston Respublikasi Prezidenti ko‘rib chiqishi uchun taqdim etgan tashabbusini 0 ‘zbekiston Respublikasi Oliy Majlisining Qonunchilik palatasidagi siyosiy partiyalar yetakchi fraksiyalari qo‘llab-quvvatlasa hamda mazkur tashabbus 0 ‘zbekiston Respublikasi Prezidenti tomonidan 0 ‘zbekiston Respublikasi Oliy Majlisining Qonunchilik palatasi va Senatiga ovozga qo‘yilganda, tegishincha 0 ‘zbekiston Respublikasi Oliy Majlisining Qonunchilik palatasi deputatlari va Senati a’zolari umumiy soni uchdan ikki qismidan ko‘prog‘ining ovozini olsa, 0 ‘zbekiston Respublikasi Prezidenti 0 ‘zbekiston Respublikasi Bosh vazirini lavozimidan ozod etish to‘g ‘risida qaror qabul qiladi; d) 0 ‘zbekiston Respublikasi Oliy Majlisi palatalari tomonidan qabul qilingan Bosh vazirga nisbatan ishonchsizlik votumi bildirilgan taqdirda. 0 ‘zbekiston Respublikasi Bosh vazirining lavozimidan ozod etilishi bir vaqtning o‘zida 0 ‘zbekiston Respublikasi Hukumatining iste’foga chiqishiga sabab bo‘ladi». Yuqoridagi qonunga asosan, Milliy qonunchiligimizda birinchi marta qanday hollarda Bosh vazirni lavozimidan ozod etishi asoslari va tartibi aniq belgilandi. Bu Bosh vazir mas’uliyatining kuchayishiga olib keladi. 0 ‘zbekiston Respublikasi Bosh vaziri, faqat 0 ‘zbekiston Respublikasi Prezidenti tomonidan lavozimidan ozod etiladi. Bosh vazir qanday holatda vazifasidan ozod etilmasin, bu hukum atning to‘la tarkibda iste’foga chiqishiga sabab bo‘ladi. Chunki, hukumat a’zolari Bosh vazir taqdimi bilan Prezident tomonidan tayinlanadi. Yangi Bosh vazir hukumat a’zolarini yangitdan taqdim qiladi. Bu barcha hukumat a’zolari yangilanishi kerak, degan m a’noni bermaydi. Yangi Bosh vazir avvalgi hukumat a’zolari orasidan ham tegishli lavozimlarga nomzodlar taqdim qilishi mumkin. Bunday tajribalar xorijiy mamlakatlar davlatchiligida qo‘llaniladi. 2011-yil 18-apreldagi Konstitutsiyaga kiritilgan o‘zgartirishda Bosh vazirni muddatidan oldin lavozimidan ozod qilishning tartibi belgilandi. Bu Bosh vazirga nisbatan ishonchsizlik votumi bildirish tartibidir. Unga asosan, 0 ‘zbekiston Respublikasi Bosh vaziri bilan Qonunchilik palatasi o‘rtasida ziddiyatlar doimiy tus olgan holda Qonunchilik palatasi deputatlari 311 umumiy sonining uchdan bir qismi tomonidan 0 ‘zbekiston Respublikasi Prezidenti nomiga rasman kiritilgan taklif bo‘yicha 0 ‘zbekiston Respublikasi Oliy Majlisi palatalarining qo‘shma majlisi muhokamasiga Bosh vazirga nisbatan ishonchsizlik votumi bildirish haqidagi masala kiritiladi. Ishonchsizlik votumi Qonunchilik palatasi deputatlari va Senat a’zolari umumiy sonining kamida uchdan ikki qismi ovoz bergan taqdirda qabul qilingan hisoblanadi. Bunday holda Prezident Bosh vazirni lavozimidan ozod etish to‘g ‘risida qaror qabul qiladi. Shunday hoi yuz bersa, Vazirlar M ah k am asin in g butun tarkibi iste’foga chiqadi. Konstitutsiyaga kiritilgan mazkur o‘zgartirish asosida yuqoridagi Q onunning 5-moddasi «d» band bilan to‘ldirildi. Vazirlar M ahkamasi o‘z faoliyati yuzasidan Oliy Majlis va Prezident oldida m as’uldir. Yangi saylangan Oliy Majlis oldida Vazirlar M ahkam asi o‘z vakolatlarini zimmasidan soqit qiladi. Yangi Vazirlar M ah kam asin in g tarkibi shakllantirilgunga qadar avvalgi Vazirlar M ahkam asi Prezident qaroriga muvofiq o‘z faoliyatini davom ettirib turadi. Yüklə 10,6 Mb. Dostları ilə paylaş:
|