O 'z b e k I s t o n r e s p u b L i k a s I o L iy va o 'r t a m a X s u s

V bob. M E H N A T TA’L IM I M E T O D IK A S I, K A SB
T A N L A S H G A Y O ‘L L A S H FAN ID A R E J A L A S H T IR IS H
5.1. M eh n at ta’limi va kasb tanlashga yo‘llashni
rejalashtirish
Reja:
1. Rej alashti ri shning maqs ad va vazifalari.
2. M e h n a t t a ’limi, kasb t anl ashga yo‘llash j ar ayoni ni rejalash- 
tiruvehi hujjatlar.
3. Taqvi mi y mavzuli rejani tuzish.
4. 0 ‘quv ustaxonal ar ida bajariladigan ishlar ro'yxatini ishlab 
chiqish.
5. F a n l a r n i n g o' za ro bog' l ani sh rejasi.
6. Dar s rejasi va u n i n g bayon qilinishi.
Tayanch iboralar: 
rejalashtirish, o' quv reja, o ‘quv dasturi, t a q ­
vimiy mavzul i reja, f anl ara ro bog' lani sh, dars rejasi, dars bayoni.
1. 
R ejalashtirishning m aqsad va vazifalari. 
M e h n a t t a ’l imi va 
kasbga yo'llashni r ejalashtirishdan m a q s a d o ‘quv j ar ayo ni ni aniq 
tashkil et is hda n iborat bo'lib, u t a ’l i m n i n g tamoyil lari ga va D T S
talablariga to' la-to' ki s javob be ra di gan bo'lishi kerak. M e hn at
t a ’limi bos hqa u m u m i y t a ’lim f anl a ri da n farq qilib, t a ’l i m n i t a s h ­
kil etishda o'ziga xos xususivatga egadir. O ' qu v j ar ayo ni ni to'g'ri 
rejalashtirish orqali o' qituvchi va o ' q u v c hi la rn i ng o' quv usta- 
xonalaridagi ma sh g' u l o tl a ri d a m e h n a t t a ’l i m i n i n g vazifalari va 
maqsadl ariga, u n i n g t amoyillariga va o' q u vc hi la r bilan ishlashga 
qo ' yi ladi gan b os hqa talablarga muvofiq h a m m a i shlarni o l di nd a n 
ko'rish m u m k i n .
O ' qu v j a r a yo n i ni rejalashtirish o' qi tu vc hi ni ng ma shg' ul otl arga
t ayyor lani shida asosiy o' rin tutadi. O ' qi t uv ch i ni n g mas hg' ul ot la rga
tayyorlanishi ikki bos qi ch n i o' z ichiga oladi. Bu jar ayo n o' quv reja, 
kasb t a ’limiga oid t aqvi mi y mavzuli reja va d a s tu r n i o ' r ga ni s hda n 
bos hl an a di . M e h n a t t a ’l imi o'qituvchisi b u hujjatlar bilan t a n i -
shar ekan, tegishli s i n f o' qu v c hi la ri da u m u m i y m e h n a t bi limlari 
va a mal iy k o ' n i k m a l a r i n i qaysi kasb turlari bo' yi cha va q an da y 
h a j m d a shakll anti ri sh lozimligini a ni q t as avvur qiladi. B u n i n g
u c h u n q a n d a y a s bo b- us k un a la r , m o s l a m a l a r va ish qurollari ke-
222

---

rakligi, o ‘quvchil ar m e h n a t t a ’l imi dastur i tal ablarini t o ‘liq baja­
rish u c h u n da rs la rda q a n d a y b u y u m l a r n i tayyorlashlari kerakli- 
gini va s hunga b i n o an ul ar ni tayyorlash u c h u n q a n d a y mat eri all ar
t al ab qi li ni sh in i bilib oladi.
0 ‘quv j a r a y o n i n i r ej a la s ht ir is hd a o' qi tuvc hi quyidagi asosiy 
d i d a k t i k vazif al arni hal qiladi: o ' qu v j a r a y o n i n i m o d d i y j i h a t ­
d a n o ' z v aqti da t a ’m i n l a s h i m k o n i y a ra til adi, 
x u s u s a n , usta-
x o n a l a r n i turli m a t e r i a l l a r va a s bo b la r bi la n t a ’m i n l a s h m u d -
d at la ri o l d i n d a n m a ’l u m b o' ladi ; m e h n a t m a s h g ‘u l o tl a ri n i ng
m a z m u n i b ila n b o s h q a o ‘quv f a n l a r i n i n g m a z m u n i orasidagi 
b o g ' l a n i s h yoritiladi; turli u s t a x o n a l a r n i n g o ‘z ar o muvofi q ish 
olib borishi ga eri shil adi, u s ta x o n a l a r d a g i m a s h g ' u l o t l a r j a r a y o ­
n i d a o ' q u v c h i l a r n i n g i sh l ar in i vaqt b o ‘y i cha mosl as ht ir is h j u d a
m u h i m bo'lib, m o d d i y t a ’m i n o t b a za s i d a n s a m a r a l i foydalanish; 
c h o r a k , y a r i m yil 1 ik va yillik y a k u n l a r i n i c h iq a r i s h d a o ' q i t u v ­
chi u c h u n o ' qu v rejasi n i n g bajaril ish i n i n a z or a t qilishni o s o n -
l ashtiradi.
M e h n a t t a ’l im in i va kasbga yo' llashni rejalashtirish har 
bir o ' q u v c h i n i n g t a ’lim rejasi va d a s tu r in i bajarishini; m e h n a t
b o' yi ch a o' quv materiali m a z m u n i g a to'liq javob b e radi gan t a ’lim 
ishlab chiqar ish obyektl ari ni to'g'ri t a n l a sh ni , m e h n a t t a ’limi va 
kasb t an l as hga yo'llash fanlariga oid m as h g' ul o tl a rn i , m e h n a t n i
ilmiy asosda t ashkil etish talablariga muvofiq ravishda s ama ral i 
yo'lga qo' vi sh ni t a ’m i nl a s hi kerak.