O 'z b e k I s t o n r e s p u b L i k a s I o L iy va o 'r t a m a X s u s

K o'nikm a —
ongli faoliyat (h ara k a t)n i 
tez, tejam li, to'g 'ri, 
ka m jis m o n iy va asabiy k u c h sarflag an holda bajarish. K o 'n i k m a
sh a x sn in g b ilim la ri asosida tark ib topadi. D astlabki s h a k lla n is h
bo sqic h la rid a b u n d a y h a ra k a tla r jiddiy diqqat bilan bajariladi, 
keyingi b o s q ic h la rd a diqqat bilan nazo rat qilish k a m a y ib b orad i 
va natijada a v to m a tla sh g a n h a ra k a tg a aylanadi. T a 'lim m a z m u -
nida «bilim», « k o 'n ik m a » n i to 'ld ira d ig an a ta m a la r d a n biri « m a ­
laka» tu sh u n c h a si m avjud.
M alak a
d e g a n d a biz, s h a x sn in g m a ’lum kasbga yaroqlilik, 
tayyorlik darajasi, shu k a sb da ishlav olishi u ch u n z a r u r bilim , 
k o 'n i k m a l a r y ig 'in disin i tu s h u n a m iz . M alaka — o 'z in i n g s h a k l ­
lanish ja r a y o n id a a v to m a tla sh ib ketgan, ya'ni ixtiyoriy ravishda 
to'liq ta k ro rla sh qobiliyati, o d a td a g i faoliyat sifatida s h a k lla n ib
bo'lg an h a m d a m u r a k k a b h a r a k a tla r n in g tarkibiga kiritilgan j a -
rayon larn i psixologik ta n la s h g a aylanib ketgan ish -h a ra k a ti, 
faoliyati. Kasbiy a x b o ro tla r n in g tez ko'p ayib bo rayotgani ilgari 
o 'z la shtirilg a n m a l a k a n i n g yetishm asligini keltirib c h iq a rad i. Bu 
y e tish m a slik n i q ayta tayyorlash va m ala k a o sh irish orqali kasbiy 
faoliyatni hozirgi o 'q u v c h ila r darajasida davom ettirish i m k o n i-
yati hosil b o 'lis h in i tu s h u n a m iz .
M alak a o s h irish — m e h n a t t a ’lim i m u ta x a s sis la rin in g kasbiy 
bilim va k o 'n i k m a l a r in i yan g ilash h a m d a rivojlantirish j a r a y o n in i 
t a ’riflaydi. Sh u n i t a ’k id lash z a ru rk i, m e h n a t t a ’limi m e to d ik a s id a
h a m d a m a z k u r t a ’l i m n i n g o 'z id a b o s h q a a ta m a l a r k o 'p m a l a k a -
48

---

lar o 'rg atish t u s h u n c h a s in i , a x b o ro td a n fo ydalanish va turli h a ­
ra k a tla r n i ko ‘rsa tilg a n t a r t ib d a m u staq il bajarish k o ‘n i k m a la r in i
egallash tu sh u n ila d i.