O 'z b e k I s t o n r e s p u b L i k a s I o L iy va o 'r t a m a X s u s

3. 
O'quvchilarga berilgan vazifalarni tekshirish. 
O ' q u vc h il ar
b ili mi va k o' ni k m a l a r i darajasini t e k s h i r i s h n i n g bu met od i b u t u n
t eks hi ri sh t izimi da asosiy m e t o d l a r d a n biri hisoblanadi.
Ps ixologl arni ng t asdi qlashicha, o' quv m at er ia li ni kitob b o ' ­
yi cha yoki o 'q i tu v ch i ni ng s o' zlar idan eslab qolish yo'li bi lan bir 
m a r t a ishlab c h i q qa n da , ha tt o kuchli o ' q uv c hi la r h a m u n i n g tax- 
m i n a n 7 0 - 7 5 % ini yaxshi o' zlasht irishi ga muv af faq bo'ladi. D e -
m a k , uyga berilgan t op shi r iq l ar ni t ekshirish, n a z o r a t n i n g b os hqa
m e t o d l a r i bilan bir qator da, o' quv mat er ia li ni o' zlashtirish sifatini 
hal qiluvchi a h a mi y at g a egadir.
Uyga berilgan vazifalarni t eks hi ri sh vaqtida t e ks h i r i s h ni n g 
bi r met o di ga ko ' pr oq e ' ti bor berish va b u n d a bos hqa s a m ar al i r o q 
m e t o d l a r n i i nk or etish yaxshi natijalarga olib kelmaydi. Keyingi 
va qtl arga cha o' qu vc hi la r uyga be ri lgan t o ps hi r iq lar ni d a r s n i n g
b o s h l a n i s h i d a n oldin so' rash ( b u n i n g u c h u n bir n e ch a o ' quvc hini
d os k a yoniga chiqarib, d a r s n i n g ko' p vaqtini sarflash) tarafdori
295

---

edilar. Burring natijasida yangi mat er ia lni o'tish u c h u n vaqt yc- 
tishmas, yangi mavz u s h o s h m a - s h o s h a r l i k bilan tushi nt iril ar, bu 
esa o ‘q uv ch il ar ni ng uyga berilgan navbatdagi vazifalarga tayyor- 
garlik ko' rishi da q o ' s h i m c h a q i yinchil iklar t ug ' d ir a r edi.
Lekin y uqor ida ayti lganl arga k o ‘ra uyga berilgan vazifalarni 
t ek sh ir is hn in g b un d a y m e t o d i d a n f oydal anmasli k kerak, de-
gan xulosa chiqar ish n o t o ‘g ‘ri b o ‘lar edi. Ak s in c ha , agar yangi 
o ‘rganilayotgan mavzu bilan m u s t a h k a m b o g ‘liq bo'lsa va but u n ­
lay u n i n g materiali asosida t uzilgan b o ‘lsa, bu m e t o d n i n g a h a m i ­
yati kattadir.
O' q u v ma te ri a li n in g xarakteriga, dars tipiga, u n i n g m aq s ad
h a m d a vazifalariga t o' la- to' ki s muvofiq keladigan t ekshirish 
met odi to'g'ri t a n l a n g a n m et od hi soblanadi.
Uyga berilgan vazifalarni t ekshi ri shni,
yangi mat eri al ni
o' rgani sh yoki da rs da ilgari tayyor langan vazifalarga o' xs ha sh 
yangi material mas hq l ari ni bajarish bilan q o ‘shib olib borish 
o ' z i ni n g ijobiy t o m o n i n i ko'rsatadi. Bunda h a m m a o ‘quvchil ar
ishga jiddiy kirishib ketadilar, c h u n k i uyga berilgan vazifa yu- 
zaki emas, balki astoydil tekshirilavotgan 1 igini ko' rsatadi va 
shu sababli u l a r ni n g vazifalarni bajarishga bo' l gan munosa ba ti
o'zgaradi. O ' q uv c h i l a r ni n g uyga berilgan vazifalarni bajarishda- 
gi bi limlari va m e hn a t k o ' n i k m a l a r i n i t ekshi ri shda n a z o r a t n i n g
texnikaviy vositalaridan foydalanish katta y or dam ko' rsatadi. Bu 
vositalar t ek s hi ri s hni ng b o s hq a met odlar i bilan birga qo' shib olib 
b or il ga nda yaxshi natija beradi.