davolashda psixik jih a td a n salomatligini t a ’m in la s h c h o ra -
tadbirlari tizim ini ishlab chiqish bilan psixoprofilaktik a
s h u g ‘ullanadi.
Yuridik psixologiya —
h u q u q doirasidagi m un osa ba tla r,
o d a m l a r n i n g p s ix ik f a o l i y a t in i h u q u q i y b o s h q a r i s h
m exanizm lari va qon u niyatlarini o ‘rganuvchi so hadir. XX
asrning boshlarida eksperim ental psixologiya t a ’siri
ostida
yiiridik psixologiya sohasida ham ilk laboratoriya tadqiqotlari
o ‘tkazila boshlandi. Laboratoriya tadqiqotchilari guvohlar-
ning k o ‘rsatmaIarini va s o ‘roq olib borish asoslarin i o ‘rga-
nishni maqsad qilib q o ‘ygan edilar. Yuridik psixolog sifatida
y o z u v c h i A .K . D o y l n i n g q a h r a m o n i S h e r l o k X o lm s n i
ko^rsatish m u m k in . Yuridik psixologiya b o ‘y ic h a tad qiq ot
ishlari o ‘sha v a q tl a r d a G . G r o s s , K . M a r b e , V .S h te r n ,
K.Yung va boshqalar to m o n id an olib borilgan. Keyinchalik
yuridik psixologiyaning o'ziga xos tad q iq o t yo'nalish lari
vujudga keldi: jin o y a tc h ila r shaxsini tadqiq qilish,
guvohlik
beruvchilarning k o ‘rsatmalarini tekshirish, sud psixolo-
giyasi ekspertizasining nazariy va amaliy to m o n la rin i ishlab
chiq ish i sh u la r ju m la s id a n d ir . Y u rid ik p s ixo log iya o ‘z
faoliyatida k o 'p i n c h a u m u m iy psixologiyaning m etodlari
va o ‘ziga xos usullaridan foydalanadi. H o z i r d a u n in g bir
q a n c h a sohalari mavjud. C h u n o n c h i,
krim inal psixologiya,
s u d p s ix o lo g iy a s i, j i n o y a t c h i l a r n i q a y t a t a r b i y a l a s h
psixologiyasi, y a ’ni p e n ite n s ia r psixologiya yoki axloq
tuzatish m eh n a t psixologiyasi va boshqalar.
Harbiy psixologiya
— harbiy faoliyatning in so n psixi-
kasiga ta ’siri, harbiy faoliyatning xususiyatlarini,
psixologik
qonuniyatlarini o ‘rganuvchi, tadqiq qiluvchi psixologiya
sohasidir. Jangchi shaxsining psixologik om illa rin i te k
shirish — harbiy psixologiyaning asosiy m u a m m o la rid ir.
Bu soha psixologlari harbiy jam oalarda shaxslararo m unosa-
batlarga, k o m a n d ir va jangchilar m u lo q o tin in g psixologik
xususiyatlariga, favqulodda holatlarda h a rb iy xizm atdagi
kishilar psixikasining o'zgarishiga, b o 'lin m a la rd a psixologik
m u h it
masalasiga, harbiy-vatanparvarlik tu y g 'u sin i shakl-
lantirishga doir n u ia m m o la rn i tadqiq qiladilar. T a ’kidlash
o lrinliki, harbiy psixologiya negizida sotsial psixologiya,
m e h n a t psixologiyasi, muhandislik psixologiyasi, pedagogik
p s ix o i o g i y a s o h a la r in i n g n a z a r iy - a m a l iy
m a te ria lla ri,
u m u m b a s h a r i y q o n u n iy atla r yotadi.
Dostları ilə paylaş: