j o ‘shqin harakatdan k o kz yaltirab, yu z q izarib , sh un ingd ek , kuchli jah ldan k o’z xiralashib, yu z oq arib , rang o ‘ch ib, qattiq g kazabga aylanishi m um kin. U m id sizlik kechinm asida organ izm n in g jo 'sh q in reaksiyasi b a’zan h u sh id a n ketib qolish holati bilan alm ashinadi. Ushbu vaziyat psixologiyada (lotin ch a jtu p o s“ — stupor, ya’ni serrayib qolish ), karaxt holati deb q o ila n ila d i. A ffek t h o la ti b o s h la n ish id a sh a x s b a r c h a in s o n iy qadriyatlardan u zoq lash ib , o ‘z h issiyotin in g o q ib a ti haqida ham o 'y la b o ‘tirm a y d i, h a tto ifo d a li h a ra k a tla r u n ga b o kysu n m ay q o lad i. K uchli z o ‘riqish n atijasid a m ayd a, k u ch siz harakatlar barham top ad i. T o r m o z la n ish m iya yarimsharlari p o ‘stlo g ‘ini t o ‘la egallay b osh la yd i, q o ‘zglalish p o'stloq osti nerv tugunchalarida, oraliq m iya d a avj oladi.
N a tija d a sh a x s h issiy k e c h in m a sid a (d a h sh a t, g ‘azab , n a fra tla n ish , u m id sizlik va h o k a zo lar)ga xo h ish p aydo b o la d i. M a ’Ium otlarning k o‘rsatishicha, tajribalarda ko'p in ch a h issiyotla r affektiv shaklda o ‘tish i sinab ko'rilgan. Jum la- dan: l ) t e a t r to m o sh a b in la rid a ; 2) tan tan a n a sh id asin i su rayotgan o lo m o n la r orasida; 3) sevgi tufayli es-h u sh in i y o'q otgan lard a; 4) ilm iy kashfiyot lahzasida; 5) tasodifiy yu z bergan q izg'in uchrashuvlarda, j o ‘shqin shodliklarda m u ja ssa m la sh a d i. AfFektlar vujudga k elishining dastlabki bosqichida har bir sh ax s o ‘zini tutish va o'zin i q o ‘lga olishn i uddalashi
