h o la t d ir ; 6 ) n a fr a tla n is h — o b y e k tla r g a y a q in la s h u v subyektning m a ’naviy yoki estetik ideallarga zid kelib qolishi oq ib atid a ro ‘y beradigan salbiy h issiy holatdir; 7) jirka- n ish — sh a x sla r a r o m u n o sa b a tla rd a ro ly b erad igan va sh axsn in g h ayo tiy nuqtayi nazarlari, qarashlari va xulq- atvoriga n om u tan osib ligi oqibatida h osil b o ‘ladigan salbiy hissiy holatdir; 8) q o ‘rquv —shaxs o ‘zin in g xotirjam hayot k ech irish iga z iy o n yetishi nium kinligi unga aniq tahdid so layo tg an yok i tahdid solish i mavjud ko'rinib turgan xavf- xatar t o ‘g ‘risidagi xabarni olish bilan paydo b o la d ig a n salb iy h issiy holatdir; 9) uyalish — o 'z in in g ezgu m a q - sadlari, xatti-harakatlari va tashqi qiyofasi, nafrati katta m uhitga m o s kelmaganligi bilan em as, balki o ‘ziga loyiq xulq- atvor h am d a tashqi siym osi shaxsiy tasawurlarga ham m os em asligin i anglashda ifodalanadigan salbiy hissiy holatdir. Yuksak hislar K is h ilik ja m iy a ti b ila n h a y v o n o t o la m i o ‘rtasid a p six o lo g ik tafovutlar yuksak hislarda o 'z ifodasini topadi. Y u k sak h isla r on g li harakatlarni bajarishning o b y ek tiv sh aroitlari, y o 'n a lish la ri, m azm u ni bilan u yg'unlashgan shaxs e m o tsio n a l holatining barqaror, murakkab tarkibida paydo b o lladi va kechadi. K o‘plab kechirifayotgan e m o - tsiyalarda, affektlarda, kayfiyatlarda seziladigan u m u m - Iashm a hislar yuksak hislar deb ataladi. U lar o ‘z tarkibiga sod da tu zilg a n hislarni qamrab ola d i, lekin oddiy hislar y ig 'in d isid a n iborat em as, chunki yuksak hislar m azm u ni, sifati, sh ak li bilan ajralib turadi.
