F e’l yasalishi masalasiga oid nazariy qarashlar A.G'ulomovning “Fe’l” nomli
kitobida (-Toshkent: Fan, 1954. - 88 b.) ham m a’lumotlar mavjud. Shuningdek, fe’l
yasalishi bilan bog‘liq masalalar darslik va o‘quv qoilanm alaridan ham o'rin oigan.
Talaba kurs ishining bu qismida mavjud adabiyotlami sinchiklab o‘rganish,
ulami tahlil qilish asosida o'zbek tilshunosligida fe’l yasalmalar tadqiqi bo'yicha o‘z
xulosalarini bayon qiladi.
u-la affiksli yasama fe’llarning o‘zbek tilidagi mavqei masalasi” deb
nomlangan birinchi bo‘limda
-la affiksining m a’no va vazifalari, bu affiksning so‘z
yasovchi va shakl hosil qiluvchi sifatida qo‘llanishi kabi masalalar xususida bahs
yuritiladi.
Talaba bu b o ‘limni yoritishdan aw a l masalaga oid ilmiy manbalami sinchiklab
o‘rganadi, olimlaming
-la affiksining ma’nolari, so‘z yasovchi va shakl hosil qiluvchi
sifatida qo‘Hanishi haqidagi qarashlarini tahlil qiladi, so'ngra S.Ahmad asarlaridan
tanlab olingan -
la affiksli yasalma fe ’llar ishtirokida tuzilgan gaplami tahlil qilib, bu
affiksning ma’no va vazifasini belgilaydi. Shundan so ‘ng nazariy xulosalarini
yoritishga kirishadi.
“
-la affiksli yasama fe’llarning analitik fe’llar bilan sinonimiyasi” deb
nomlangan ikkinchi b o iim d a esa sintetik va analitik fe’l yasalmalar sinonimiyasi
tahlil etiladi.
Talaba
qilmoq (etmoq, aylamoq) fe’llari bilan yasalgan sintetik yasalmalar va -
la affiksli analitik fe’llar sinonimiyasini yoritishdan aw al masalaga oid ilmiy
manbalami
sinchiklab
o ‘rganadi.
Xususan,
ushbu masalaga bag'ishlangan
F.Jumayevning
“0 ‘zbek tilidagi sintetik fe ’l yasalmalarining analitik fe’l
Dostları ilə paylaş: