Ob’ektning sistematik holali Tip. Xordalilar – Chordata Kenja tip
Yüklə 0,85 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
Tashqi ko’rinishi va tuzilishiga
ko’ra qushlar xilma–xildir. Tuzilishining xilma–xilligi yashash sharoitiga, harakatiga, ovqatlanishiga va ovqat turiga bog’liq. Evolutsiya jarayonida qushlar birinchi o’rmonlarda keyinchalik ochiq joylarga, botqoq va suv havzalarida yashashga o’tgan. Har xil sharoitda yashashi munosabati bilan qushlar bir necha ekologik guruhlarga bo’linadi va har bir ekologik guruhga kiruvchi qushlarning tashqi ko’rinishida va tuzilishida o’ziga xos belgilari mavjud. Ayniqsa, oziqlanishiga va oziqa turiga qarab, ularning tumshuqlari shakli va oyoqlarining ko’rinishi turli–tumandir. Pat va parlarning tuzilishini solishtirib ko’rib, ular o’rtasidagi farqni aniqlang. Qush tumshug’ining tuzilishini ko’zdan kechiring. Tili. burun va quloq teshiklarini toping. Qush oyoqlari quyi qismining tangachalar bilan qoplanganligini kuzating. Oyoqlaridagi barmoqlarini sanang, barmoqlarning qanday joylashganligiga e’tibor boring. Qushning dum pati yoki qoquvchi qanot patlaridan bir donasini yulib olib, tuzilishi bilan tanishiladigan bo’lsa, tipik pat egiluvchan o’q va birmuncha yumshoq yon plastinka tashqi hamda ichki yelpig’ichlardan iboratligini ko’rish mumkin. Pat o’qining ustki uzun qismi tana deb ataladi. Pat tanasining ichki qismi g’ovak o’zak bilan to’lgan bo’lsa, qalam uchining bo’shlig’ida bir–biriga kirib turgan nozik shox qalpoqchalar bor. Bu qalpoqchalar o’sayotgan yosh patni qon bilan ta’minlagan o’lik pat so’rg’ichlaridir. Pat yelpig’ichining har biri talaygina uzunchoq uch qirrali plastinkalar – birinchi tartibdagi tolachalardan hosil bo’lgan. Bu tolachalarga undan ham mayda ikkinchi tartibdagi tolachalar o’rnashgan. Har qaysi ikkinchi tartibdagi tolacha uchida mikroskopik ilmoqchalar bo’ladi. Bu ilmoqchalar ikkinchi tartibdagi boshqa tolachalar ilmog’iga ilashib oladi. Yepig’ichlari bo’lgan katta yirik patlarni kontur patlar deyilib, voyaga yetgan qush gavda shaklini shu kontur patlar belgilaydi Ulardan ayrim guruhlari maxsus nomlangan, masalan: dum usti patlari, quloq qoplag’ich patlari, qanot usti qoplag’ich patlari. Qanot chetidan chiqqan katta patlar Yüklə 0,85 Mb. Dostları ilə paylaş:
|