Obidjon karimov

Musaddas 
- Har bandi olti misradan iborat bo‘lgan she'r. 
Musaddaslar ikki xil bo‘ladi:
1 .Mustaqil yaratilgan musaddaslar.
2 . 0 ‘zga shoir tomonidan yaratilgan g ‘azallaming vazni va 
qofiyasiga mos yaratilgan musaddaslar.
Qofiyalanish tartibi: birinchi band misralari o ‘zaro bir tekisda 
qofiyalanadi, qolgan barcha bandlaming besh misrasi alohida va 
oltinchi 
misralari 
birinchi bandning oltinchi 
misrasi bilan 
qofiyadosh bo‘ladi.
Sxemasi:
a + a + a + a + a + a, b + b + b + b + b + a, v + v + v + v + v + a.
Sayding qo ‘yaber sayyod, sayyora ekan mendek,
Ol domini bo ‘ynidin, bechora ekan mendek,
О ‘zy o rin i topmasdan ow ora ekan mendek,
Iqboli nigun, baxti ham qora ekan mendek,
Hijron о ‘tidin jism i ко ‘p y o r a ekandek,
Kuygan jigari bag ‘ri sadpora ekan mendek.
Kes rishtanikim, qilsun chapaklar otib jasta,
Hajrida alam tortib bo ‘Idi jigari xasta,
Tog iarga chiqib bo ‘Isun yori bila payvasta,
Kel, kuyma balo domi birla onipobasta,
Hijron о 'qidin jism i к о ‘p y o r a ekan mendek.
Kuygan jigari bag ‘ri sadpora ekan mendek.
(Furqat)
Hozirgi o ‘zbek she'riyatida ham shoirlar oltilik band usulida 
she'r yozishni keng qo‘llab kelishmoqda. G ‘afur G ‘ulom, Oybek, 
ChoMpon. lJyg‘un, Ramz Bobojon va boshqalar bu usulda ko‘plab 
she'rlar yozishgan. Biroq hozirgi shoirlarimizning oltilik band 
usullari 
mumtoz 
shoirlaming 
musaddaslaridan, 
uning 
qonuniyatlaridan farq qiladi.
23

---

М » в а ю и а я - Sakkiz misrali band usulida yozilgan she'r. 
M iisamm aning birinchi (misra) band misralari o ‘zaro bir tekisda 
qofiyaJanadi, qolgan bandlardagi dastlabki har yetti misra o ‘zaro 
qofiyalanib, sakkizinchi m israsiga qofiyadosh bo ‘ladi.
Sxemasi:
a + a + a + a + a + a + a + a, b + b + b + b + b + b + b + a
Ohkim oylab safar azm ini jonort ey ко ‘ngul,
N ozyaq ro nin so ‘rib bo ‘Idi ishtabon ey ко ‘ngul,
Qath etib taxjil ila qo ‘hu biyobon ey ко 'ngul,
E tti о 'zga kishvar ichra shodu xandon ey ко ‘ngul,
A ylabon ag 'yor bazm ini guliston ey ко ‘ngul,
Qildi kulbam ni m aning bir tiyra zindon ey ко ‘ngul,
Yig'lasam emdi ne tong bu holim a qon ey ко ‘ngul,
Kim, bo ‘libman m ubtaloiy dardi hijron ey ко 'ngul.
(Ogahiy)
Adabiyotimiz tarixida yana shunday m usam m anlar ham 
uchraydiki, ularning har biri bandining birinchi - oltinchi misralari 
alohida qofiyalanib, so ‘nggi ikki m isralar refren b o ‘lib qoladi. 
Sxemasi:
a + a + a + a + a + a + b + b