Murabba'
- 0 ‘zaro qofiyalangan to‘rt misralik band usulida
yozilgan she'r. Murabba'ning qofiyalanish tartibi:
birinchi band
misralari o ‘zaro bir tekisda qofiyalanadi,
keyingi bandlarining uch
misrasi o ‘zaro qofiyalanadi va to‘rtinchi misrasiga qofiyadosh
b o iad i.
Ya'ni, a + a + a + a, b + b + b + a, v + v + v + a...
Qo ‘ym a jono, surma, shaxlo ко ‘zlaring,
Ohularni qildi shaydo ко ‘zlaring,
Mardum ichra soldi g ‘avg ‘о ко ‘zlaring,
Mardumlari, magar, tarso ко ‘zlaring.
Ey parivash gulpirahon sumanbar,
Nazokatda qadding sarvu sanovbar,
Qilmas andishai fordo ко ‘zlaring.
(Muqimiy)
Murabba’ qofiyasining bu tartibi asosan mumtoz adabiyotimizga
xos. She'r tuzilishining murabba' usuli hozirgi o ‘zbek poeziyasida
ham keng qo‘llanilmoqda. Ammo klassikadagi qofiyalanish
qonuniyati o ‘zgargan. Natijada to ‘rtlik bandlarda qofiyalanishning
rang-barang ko‘rinishlari paydo bo ‘lgan.
Qofiyalanish tartibi xilma-
xil bo‘lgan to‘rtlik band usulida G ‘afur G ‘ulom, Oybek, Hamid
Olimjon,
Mirtemir, Amin Umariy,
Usmon Nosir va boshqa
shoirlarimiz barakali ijod qilishgan.
Bog ‘imda anorim bor, - a
Chertganda dutorim bor, - a
Shirm onyuz nigorim bor, - a
Yillarim. faslim ко ‘rkam. - a
(Amir Umariy)
Hamdu sanolar, aytay xudoga,
Yorga yetar кип bormu, yoronlar?
Etgaymu dodim nozuk adog'a,
Yorga yetar кип bormu, yoronlar?
Dostları ilə paylaş: