Obidjon karimov


Jondin seni ко ‘p sevarmen, ey umri aziz



Yüklə 1,65 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə32/48
tarix29.07.2023
ölçüsü1,65 Mb.
#137897
1   ...   28   29   30   31   32   33   34   35   ...   48
Mumtoz she\'riyat janrlari. Karimov O

Jondin seni ко ‘p sevarmen, ey umri aziz,
Sondin seni ко ‘p sevarmen, ey umri aziz.
Har neniki sevmak andin ortuq bo ‘Imas,
Andin seni ко ‘p sevarmen, ey umri aziz.
(Alisher Navoiy)
Xarakterli o‘m i shundaki, N avoiy va Bobur davrlarida 
yaratilgan ruboiy va ruboiyalaming ko‘pchiligida uchinchi misra 
boshqa vaznda yaratilgan. Chunonchi, Bobur «Muxtasar»ida
55


keltirilgan ruboiy va ruboiyalaming deyarli hammasida shu holni 
ko‘rish mumkin:
Ey sendin о ‘lib bag ‘rim ham ко ‘ksum dog ‘
Ко ‘nglim о ‘tu-ul о ‘tqa to ‘kub ashkim yo g ‘
Tan о ‘Isa g'aming ichra joningfido
Jon kuysa muhabbatingda, sen bo ‘lg ‘il sog ‘.
Bobur mazkur ruboiyning 
3-misrasi 
axrabning 
m a f ulu 
mafo’iylun m a f umu fa'ul vaznida bitilganini ko‘rsatadi.
Ruboiy qofiyalanishiga qarab ikki xil bo‘ladi:
1 .Xosiy ruboiy-a-a-b-a shaklida qofiyalanadi.
2.Ruboiya yoki taronai ruboiy - hamma misralar qofiyadosh 
bo‘ladi (a-a-a-a).
Ruboiy fors-tojik poeziyasidagi «du bayti»dan g‘oyaviy-tematik 
va shakliy-poetik xususiyatlari bilan farq qilinadi. «Du bayti» vazn 
jihatidan ham erkinroq bo‘ladi. Ruboiyning birinchi misrasi tezis 
bo‘lib, unda shoir aytmoqchi b o ig an fikrini o ‘rtaga tashlaydi.
Boshqacha aytganda
ruboiyning birinchi 
misrasi 
uning 
mavzusini ifodalaydi.-Ikkinchi misrani ma'lum ma'noda antitezis 
deyish mumkin. Bunda birinchi misraga qarama-qarshi fikr aytiladi.
Ruboiyning birinchi misrasi moddai ruboiya deb ataladi. Bu 
misra shoiming to ‘rtinchi misrada aytmoqchi bo‘lgan xulosasi 
uchun ko‘prik vazifasini o ‘taydi. Ruboiyning to ‘rtinchi misrasi 
sintez deb ataladi. Bunda shoir avvalgi uch misradan g‘oyaviy 
xulosa chiqaradi. Bu xulosa shoiming asosiy g ‘oyasidir.
Ruboiyning bu namunasi fors-tojik adabiyotida Umar Xayyom 
ijodida to ‘la shakllandi. E'tibor beraylik:

Yüklə 1,65 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   28   29   30   31   32   33   34   35   ...   48




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin