Obidjon karimov

L ekyo ‘qlug ‘ oshiyoni ichradur maskan ango.
Bu chistonda ham 6, 1, 80 raqamlari keltiriladi. Ular abjad 
hisobida 
harflariga teng. Ammo qushning oyoqlari qanotdan 
keyin turgani uchun «alif» (') oxiriga o ‘tadi. Natijada «vafo» (lij) 
so‘zi kelib chiqadi. 0 ‘z zamonidan noligan shoir «vafo» oti bom, 
o ‘zi yo ‘q deb, chuqur sotsial mazmunni jasorat bilan ifodalagan.
Chistonlar ruboiy, tuyuq yoki g‘azal kabi hajm, qofiya va 
boshqa formal-poetik jihatlardan qat'iy qonuniyatga ega emas. Ular 
k o ‘pincha qit'aga o ‘xshab ketadi va qit'a kabi qofiyalanadi. Vazn, 
baytlar soni jihatidan qat'iy chegara bo ‘lmaydi.
Chiston - topishmoq hozir bolalar adabiyotining muhim janri 
bo‘lib, u bolalam ing olamni bilishi va o ‘rganishida, aqliy 
faoliyatining o ‘sishida muhim omillardan biri bo‘lib xizmat 
qilmoqda.
TA'RIX
Tarix 
- arabcha so‘z b o ‘lib, sodir bo ‘lgan biror voqeani
anglatadi. Sharq she'riyatida ana shu voqealar sanasini she'rda 
harflar vositasi bilan berish usuli ta'rix deyiladi. Ta'rix maxsus janr 
sifatida mustaqil asar ham bo‘ladi, boshqa asar tarkibiga bir bo‘lak 
sifatida ham kiritiladi.
67

---

Ta'rix o ‘zining ayrim xususiyatlari bilan m uam m oga o ‘xshab 
ketadi. M uam m oda biror nom yashirib berilsa, ta'rixda biror raqam 
yashirib beriladi. Shoirlar ayrim tarixiy voqealarga bag‘ishlab she'r 
bitar, am m o odatdagi raqam larni har vaqt xam she'rga kiritish 
m umkin b o ‘lmas, bunga she'r vazni va qofiyasi imkon beravermas 
edi. Shuning uchun ham shoirlar she'rda voqea tarixini k o ‘rsatish 
uchun arabcha harflarning son qiymatidan - abjad hisobidan 
foydalanar edilar. Bu k o ‘pincha m uam moga o ‘xshash murakkab 
usul va ishoralar qo‘llashni talab etar, yil bir jum boqda aylanar edi.
Arab alifbosidagi harflarning son qiymati quyidagicha: