Odam anatomiyasi

Umurtqa teshigi
, 
foramen vertebrale
, 
keng, uchburchak shkliga o’xshash bo’ladi. 
Bo’g’im 
o’simtalari
, 
processus 
articulares
, qisqa, qiyshiqroq joylashan 
bo’lib bo’g’im yuzalari silliq yoki sal 
bo’rtgan bo’ladi. 
O’tkir o’simtalar
, 
processus spinosi
, 
ikkinchi dan yeqqinchi umurtqagacha ular 
uzunasia 
kattalashadi. 
Oltinchi 
umurtqagacha 
ularning 
oxiri 
ikkia 
bo’lingan va sal pastga egilgan xolatda 
joylashadi. 
Ko’ndalang 
o’simtalar
, 
processus 
transversi
, 
kalta 
va 
ikki 
yonga 
yonalgandur. Har bir o’siqning yuqorigi 
yuzasida chuqur orqa miya nervining 
egatchasi, 
sulcus nervi spinalis
(ras.15), bor 
bo’lib unda bo’yin nervlari joylashadi.bu 
egat o’simtaning oxirida joylashuvchi 
oldingi va orqa do’mbog’lar, 
tuberculum 
anterius et tuberculum pasterius, 
orasida 
yotadi.
 
Oltinchi bo’yin umurtqasida oldingi do’mbog’ 
yaxshi rivojlangan. Uning oldidan umumiy 
uyqu arteriyasi, 
a. carotis communis,
o’tadi. 
Qon 
ketgan 
payitda 
arteriyani 
shu 
do’mbog’chaga bosib to’xtatiladi va shuning 
uchun ham bu do’mbog’chaning nomi uyqu 
do’mbog’i, 
tuberculum 
caroticum
, 
deb 
ataladi.(ras.15). 
Bo’yin 
umurtqalarida 
ko’ndalang 
o’simta 
ikki 
o’simtaning 
qo’shilishidan hosil bo’ldi. Bu o’simtaning biri 
oldinda joylashib, qovurg’aning rudimenti 
hisoblanadi va orqadagi o’simta ko’ndalang 
 
 

---

Страница | 10
 
osimtaning o’zidir.bu ikkala o’simta umurtqa 
arteriya va venasi hamda simpatik tugun 
nervlari o’tuvchi ko’ndalang o’simtaning 
teshigi, 
foramen processus traansversi
, ni old 
va orqadan chegaralab turadi. Shuning uchun 
ham bu teshik umutrqa-arterial teshik (foramen 
vertebraarteriale) deb ham ataladi. C
I
-atlant, 
atlas
, C
II
-o’q umurtqasi, 
axis
, va C
VII
-turtib 
chiquvchi 
umurtqa, 
vertebra 
prominens,
tuzulishi bo’yicha bo’yin umurtqalarining 
umumiy tuzulish tipidan farq. qiladi. Birinchi 
(I) bo’yin umurtqasi, atlant, 
atlas
,(ras. 9,10,13),