умственной осталости, воспитывающихся в семье. 371
muloqot qilishda qiyinchiliklami 60 % o‘qituvchilar boshdan kechirganlar, 40 % pedagog-tarbiyachilar bolalaming ota- onasi bilan aloqa o‘mata olmaganliklaridan qiyinchiliklarga uchraganliklarini ta’kidlashgan. Mutaxassislaming 50 % esa turli uslubiy qo'llanma, adabiyotlar bilan yetarlicha ta’min- lanmaganligi va tegishli metodik qo‘llanmalaming yo‘qligidan nolishgan. Bolaga ta’lim berishni uy sharoitida yo‘lga qo'yish - bu bir necha jihatga daxldor bo‘lgan jarayon bo‘lib, pedagog bilan hamkorlikda ishlash istagida bo'lgan, qolaversa, psixo- logik muhitni tashkil eta bilgan oila uchun juda katta ahamiyat kasb etadi. Bir necha yillar davomida tadqiqotchilar tamonidan uyda ta’lim olinayotgan bolaning oilasidagi ma’naviy-ruhiy muhiti bilan birga, onaning bolasidagi xatti- harakatlarga nisbatan munosabati, farzandining ta’lim-tarbiya olish jarayonidagi ishtiroki, o‘quvchi hamda ota-onalaming pedagog bilan qanchalik darajada aloqa o‘matganligi o‘rga- nilgan. 0 ‘tkazilgan tadqiqot natijalaridan uyda ta’lim oluvchi bolalar onalari xususida shunday xulosaga kelinganki, aksa- riyat hollarda (88 %) onalar qattiq asabiy holatlami boshdan kechirib qattiq hayajon (stress)ga duchor bo'lganlar. Ba’zi ota-onalar qo‘ni-qo‘shni, yoru-do‘stlar, qarindosh-urug‘ bilan aloqani uzgan holda o‘z uylariga qulflanib olganlar. Ayrim otalar esa hatto o‘z oilasini tark etishgan, oqibatda ahvoli og'ir bola bilan onaning yolg‘iz o‘zi qolib ketgan. Ammo, ko‘p hollarda ona-lar bolasining ta’lim olishi jarayoniga faol