O‘lchash va o‘lchov asboblarining xatoliklari haqida asosiy tushunchalar va o’lchashga doir masalalar yechish. Ishnning maqsadi

1.1-rasm.Texnik termometrlar turlari


_1.2. Millivoltmetr 50 intervalga ajratilgan bir hil tenglikdagi shkalalarga bo‘lingan o‘lchovning quyi chegarasi U_k = -10 мВ, yuqori chegarasi U_k = +10 мВ _{ni tashkil qiladi. Millivoltmetrning sezuvchanligi va shkalalari bo‘linishining bahosini aniqlang.
1.3. 0-5000С shkalali graduirovka XK avtomatik potensiometri tekshirilganda shu narsa aniqlandiki, asbob strelkasi va perosi nol belgiga nisbatan yuqorilash tomonga 100С siljigan. Qog‘oz diagrammasi qayta ishlanganda harorat o‘lchashdagi bu sistematik xatolik qanday hisobga olinishi zarur? Masalan, 4300С belgisida.
1.4. Barometrik bosimi 760dan 723,3 gacha mm.simob.ust.ni tashkil etgan o‘zgarish tufayli sodir bo‘lgan gazli manometrik termometr ko‘rsatkichidagi absolyut va nisbiy o‘zgarishlarni aniqlang. Asbob shkalasi} 0—100°С, bu bosimning 6,825 dan 9,325 gacha kgs/sm² ga teng. Asbob 80⁰С ni ko‘rsatmoqda. Asbob shkalasi bir meyorda.



1.2-rasm.Monometrik termometr turlari

1.5. 1,5 sinfdagi texnik manometr uchun atrof-muhitning normal harorati 20±5°С, ishchi harorat esa +5 dan + 50°С gacha.
Agarda atrof-muxit harorati t =24°С, t =10°С ва t = 55°С ni tashkil etgan holda qolgan ta’sir etuvchi kattaliklar normal qiymatga ega bo‘lsa, bunday sharoitda asbobning ko‘rsatkichlari xatoliklari bir hilda bo‘ladimi?
1.6. 200-600⁰С shkalali 0,5 graduirovka sinfli XK avtomatik potensiometri bilan termo e.yu.kning bir marotabalik o‘lchovi o‘tkazildi. Ko‘rsatkich 550⁰С belgisida turibdi. 550⁰С belgida turgan potensiometr bilan termo e.yu.k. o‘lchangandagi maksimal nisbiy xatolikni baholang. Ishlash sharoiti normal xolatda nisbiy xatolik asbobning ko‘rsatkichi bilan bog‘liqmi?


Nazorat savollari

1. 
   O‘lchashlardagi xatoliklar deganda nimani tushunasiz ?
   
2. 
   Xatolikliklarni topish usullari bilasizmi sanab o’ting?
   
3. 
   Qarshilikli termometrni ishlash prinsipini tushuntirib bering?