Oliy matematika, statistika va ekonometrika

 
20-masala. 
Sanoat korxonalari bo’yicha quyidagilar berilgan: 
Korxonalar 
Mehnat haqi fondi, mln so’m 
Mahsulot hajmi bo’yicha reja
bajarilishi, % 
Xodimlar 
Ishchilar 
Reja 
Haqiqatda 
Reja 
Haqiqatda 
1. 
2. 
3. 
9370 
24420 
18500 
9320 
24400 
18500 
780 
906 
620 
770 
928 
620 
105,2 
98,4 
103,4 
Jami ishchi-xodimlar mehnat haqi fondi bo’yicha tejalgan (ortiqcha sarflangan) hajmni hisoblang. 
Izoh: qayta hisoblash koeffisiyenti 0,7ga teng.
 
21-masala. 
Ishlab chiqarish birlashmalari bo’yicha quyidagi ma’lumotlar mavjud: 
Birlashmalar 
Bazis yil 
Joriy yil 
Ishchilarning mehnat 
haqi fondi,
mln so’m 
Ishchilarning 
ro’yxatdagi 
o’rtacha soni, kishi 
Ishchilarning mehnat 
haqi fondi, mln so’m 
Ishchilarning 
ro’yxatdagi 
o’rtacha soni, kishi 
1 
2 
3 
13320,0 
3839,9 
7390,8 
7400 
1847 
3480 
14060,0 
3747,44 
7703,4 
7400 
1862 
3470 
Hisoblang: 
1) o’rtacha mehnat haqining o’zgaruvchan, doimiy tarkibli va tuzilmaviy siljishlari indekslarini; 
2) indekslar o’rtasidagi o’zaro bog’liqlikni. Xulosa qiling. 
 
22-masala. 
Zavod bo’yicha quyidagi ma’lumotlar keltirilgan: 
Sex-lar 
Bazis davr 
Joriy davr 
ishchilarning 
ro’yxatdagi 
o’rtacha soni, kishi 
ishchilarning mehnat 
haqi fondi, 
mln so’m 
ishchilarning 
ro’yxatdagi o’rtacha 
soni, kishi 
ishchilarning mehnat haqi 
fondi, 
mln so’m 
1 
2 
3 
26 
87 
40 
59,8 
269,7 
116,0 
15 
85 
47 
36,0 
272,0 
141,0 
Ishchilar mehnat haqi fondining umumiy o’zgarishini aniqlang (mutlaq va nisbiy miqdorlarda):
 
6-MAVZU. MILLIY HISOBCHILIK VA MAKROIQTISODIY KO’RSATKICHLAR TIZIMI
 
Masalalar echish uchun uslubiy ko`rsatma. 
1-misol. 
Mebel ishlab chiqarish firmasi to’g’risida quyidagi ma’lumotlari berilgan (joriy bahoda, mln so’m): 
T/r 
Ko’rsatkichlar
Miqdori 
1. 
Tayyor mahsulot realizatsiyasi (TM) 
680 
2. 
Firma o’zining ehtiyoji uchun ishlab chiqargan mahsulot (M
i
) 
20 
3. 
Barter usulida natura holida almashtirilgan mahsulotlar (B) 
30 
4. 
Firma o’z xizmatchilariga mehnat haqi evaziga natural holda bergan mahsuloti 
qiymati (M
h
) 
4 
5. 
Tugallanmagan ishlab chiqarish hajmlarining qoldig’i: 
-hisobot davri boshida (TICH
b
) 
-hisobot davri oxirida (TICH
0
) 
44 
54 

---

130 
6. 
Tayyor mahsulotlar zaxirasining hajmi: 
-hisobot davrining boshida (TM
b
) 
-hisobot davrining oxirida (TM
0
) 
104 
120 
Mebel firmasining hisobot davri uchun yalpi ishlab chiqarish hajmining qiymatini hisoblang. 
Yechish: 
YAICH = M
p
+ M
i
 + B+ M
h
 + 

TICH + 

TM = M
p
(680) + M
i
( 20) + B(30) + M
h
(4)+ +

TICH (TICH
0
(54) - 
TICH
b
(44)) + 

TM 

TM
0
(120) – TM
b
(104)

= 760 mln so’m 
 
2-misol. 
Tijorat banklarining iqtisodiy faoliyatini ifodalovchi quyidagi shartli ma’lumotlar asosida bankning 
YAICH
ni hisoblang(mln so’m): 
1. Banklarning kreditlashdan olgan foizlari………………………..650; 
2. Aholi qo’ygan depozitlarga to’langan foizlar…………………..455; 
3. Bankning mijozlarga ko’rsatgan xizmatlaridan tushum………...25;