Oliy ta’lim, fan va innovatsiyalar vazirligi jizzax davlat pedagogika universiteti

Ko'nikma mashq ishlash natijasida o'zlashtirgan harakatlar, bilimlar yig'indisi.

Tajriba bilim va ko'nikma asosida vijudga keladi.

O'quv jarayoni o'qituvchi va o'quvchilarning hamkorlikdagi xizmati, bu ikki tomonlama xarakterga ega. O'qituvchilarning xizmati natijasida o'quv aniq o'ylab chiqilgan maqsad, ma'no, yo'nalishlar asosida olib boriladigan jarayonga aylangan natijalarni beradi.

Mavzu: INERT GAZLARNING XOSSALARI VA ISHLATILISHI

Darsning maqsadi: O’quvchilarga nikelning xossalari ,muhim birikmalari to’g’risida ma’lumot berish

Ta’limiy - o’quvchilarga nikelning xossalari, olinishi, ishlatilishi va biologik ahamiyati haqida tushuncha berish

Tarbiyaviy - ushbu mavzu orqali o’quvchilar ongini o’z salomatliklarini tarbiyalash.

Rivojlantiruvchi - o’quvchilarning o’tgan mavzularda olgan bilim, ko’nikma va malakalarini ushbu mavzu orqali mustahkamlash

Dars jihozi: kmiyoviy elementlar davriy sistemasi, magnit doska

Dars turi: yangi tushuncha va bilimlar beruvchi

Dars usuli: noan’anaviy.

I Tashkiliy qism (3daqiqa) a) salomlashish

b) davomadni aniqlash

d) siyosiy daqiqa

O’tgan mavzuni mustahkamlash (10 daqiqa): “Klaster” usuli orqali

YANGI MAVZU BAYONI

Inert gazlar (lot. iners - faoliyatsiz), asl gazlar, nodir gazlar - Mendeleyev davriy sistemasining O guruhiga mansub kimyoviy elementlar: geliy Ne (at. raqami 2), neon Ne (10), argon Ag (18), kripton Kg (36), ksenon Xe (54) va radon Rn (86). Bulardan fakat radon radiofaol element, barqaror izotopi yo'q. l. g. atomlarining tashki elektron kavati (geliyda 2 ta, qolgan I. g. da 8 ta elektron bor) mustahkamligidan ular kimyoviy jihatdan nihoyatda sust (I. g. nomi shundan olingan). 1868 yilda fransuz J. Jansen va ingliz N. Lokyer kuyosh spektridan birinchi inert gaz - geliyni topishgan. 1892-1908 yilda boshqa I. g. kashf qilindi. I. g. ning molekulalari bir atomli. Barcha I. g. rangsiz va xidsiz bo'ladi. I. g. havoda (1 m3 havoda 9,41), suvda, ba'zi mineral va tof jinslarida bor. Geliy yer osti gazlari va mineral manbalar gazlari tarkibida uchraydi. Radon uran va radiyning radioaktiv preparatlaridan, boshqa I. g. esa havodan ajratib olinadi. Tashki elektron qavati to'la (8 ta elektron) bo'lgani uchun I. g. ni qattiq yoki suyuk holatda olish juda qiyin. Uzoq vaqtgacha I. g. ning birikmalarini olish mumkin bo'lmadi. 1962 yilda kanadalik olim N. Barlett Xe bilan PtF3 birikmasini sintez qshtib, I. g. kimyoviy reaksiyalarga mutlaqo kirishmaydi, degan fikrlarga chek qo'ydi. Hoz. vaqtda I. g. ning ko'p kimyoviy birikmalari olingan. Birikmalardagi I. g. ning oksidlanish darajalari +1, +2, +4, +6 va +8 ga teng. I. g .ftor, ftorli birikmalar bilan birika oladi. Ularning oksidlari (Xe03, Xe04), oksigalogenidlari olingan. Geliydan tash-kari barcha