Olmaliq kon-metallurgiya kombinatining (otmk) aj mahsulotlari mis va rux eritish zavodida qo'rg'oshin ishlab chiqarish uchun yangi texnologiyalar ishlab chiqdi

1.2. Tiklovchi shaxtali eritishning umumiy xususiyatlari

Tiklovchi eritish eng keng tarqalgan Mis ishlab chiqarish jarayonidir. U o'zining ko'p qirraliligi va yuqori texnik-iqtisodiy ko'rsatkichlari bilan ajralib turadi. Mis aglomeratini eritishini kamaytirishning maqsadi:

- tarkibida oltin, kumush, qorg’oshin , vismut, surma, mishyak, qalay, tellur bo'lgan xom metal shaklida misni maksimal miqdorini olish;

- chiqindi jinslarni shlaklash va ruxning maksimal miqdorini shlakga o'tkazish.

Hozirgi kunda ko'pgina mis zavodlarida eritishni shaxtali pechlarda amalga oshiriladi, chunki unda tiklovchi atmosferani yaratish va tartibga solish oson.
1-rasm

Erish uchun boshlang'ich materiallar - qo'rg'oshinli aglomerat, koks va havo. Aglomerat tarkibida mis (35-65%), unga hamroh bo'lgan metallar (qo’rg’oshin, rux, oltin, kumush, vismut va boshqalar) va shlak hosil bo'lishi uchun barcha zarur komponentlar mavjud. Qo'rg'oshin metall shaklida ham, birikmalar shaklida ham mavjud: PbO, PbO • Fe₂O₃, PbO • SiO₂, PbSO₄. Ikkilamchi materiallardan tozalangan akkumulyator qoldiqlari shixtaga qo'shilishi mumkin. Aglomerat va koks pechga qatlam bo'lib yuklanadi. Pechning pastki qismida (gornda) suyuq eritish mahsulotlari to'planadi: xomaki qo'rg'oshin, shteyn, shlak. Shlak qatlami ustida shixta ustuni joylashgan bo'lib, uning pastki qismi (0,5-1,0 m) qizigan koksdan (pech fokusi) iborat. Koksni yoqish uchun siqilgan havo tuynuklar orqali pechg beriladi. Koksning intensiv yonishi natijasida pech fokusidagi harorat 1500 ° C ga etadi. Pech gazlari, shixta ustunidan o'tib, uni isitadi va qo'rg'oshin va boshqa metallarning oksidlangan birikmalarini qaytarish reaksiyalarida ishtirok etadi. Pechdan chiqishda (koloshnikda) gazlar 200-400 ° C haroratga ega. Koks yoqilib, eritilgan mahsulotlar eritilganda shixta ustuni (4-6 m) asta-sekin tushadi (taxminan 1 m / soat) va quyultiruvchi va koks shixtalari bilan to'ldiriladi. Eritmaning suyuq mahsulotlari pastga oqib tushadi va ichki pechga yig'iladi, bu yerda zichlik farqi tufayli ular qatlamlanib, to'planganda pechdan chiqarib yuboriladi.