O'mt obloshka cdr

Elektron pochta
– kompyuter tarmoqlari bo‘ylab elektron xatlar 
bilan almashish (qabul qilish va yuborish) imkonini beruvchi 
texnologiyadir. Elektron pochta tuzilishi va ishlash prinsipi jihati 
tomonidan oddiy (qog‘ozli) pochta tizimiga 
o‘xshab ketadi. Undagi terminlar (xat, konvert, 
banderol («посылка»), pochta quti, etkazib 
berish), unga xos bo‘lgan jihatlar – qulayliklar, 
xabarlarni jo‘natishdagi kechikishlar, yetarli 
darajadagi ishonchlilik va shu bilan birga etkazib berishning 
kafolatlanmasligi kabi xususiyatlar elektron 
pochtaga ham xos. 
Elektron pochtaning afzalliklari: 
Manzillar nomining eslab qolishga qulayligi 
(misol uchun: [e-mail]); matndan 
tashqari istalgan formatdagi fayllarni jo‘natish imkoniyati; xabarlarning 
yetarli darajada tez va ishonchli yetkazib berilishi; foydalanishning 
osonligi va hokazo. 
Elektron pochtaning kamchiliklari: 
Spam (reklama va viruslarning ommaviy ravishda tarqatilishi); xabar 
ba’zan bir necha kungacha kechikib yetkazib berilishi ehtimoli; xabar 
hajmining chegaralanganligi, pochta qutisiga begona odam kirib olsa, 
undan g‘arazli maqsadlarda foydalish imkoniyati va hokazolar. 
Hozirgi kunda kompyuterda ozmi-ko‘pmi ishlay oladigan har 
qanday odam o‘ziga bepul elektron pochta qutisi ochib olib, undan 
bemalol foydalanishi mumkin. Buning uchun elektron pochta xizmatini 

---

taqdim etuvchi portallarning birida ro‘yxatdan o‘tish kifoya. Ro‘yxatdan 
o‘tgach, internet tarmog‘iga ulangan har qanday kompyuter orqali 
elektron pochta istagancha foydalanish mumkin. Bunday portallar juda 
ko‘p. Ularning eng mashhurlari quyidagilar: 

http://mail.google.com 

http://mail.yahoo.com 

http://www.mail.ru 

http://mail.yandex.ru 

http://mail.rambler.ru 
Savol va topshiriqlar 
1.
Internet nima? 
2.
Elektron pochta haqida ayting? 
3.
Mijoz dasturiy ta’minoti deganda nimani tushunasiz? 
4.
ARPANET nima? 
5.
Internet qachon yaratildi? 
6.
Elektron pochtangizni yarating? 
17-Mavzu: Yangi elektron pochta yaratish yo‘llari, pochta ro‘yxatlarini 
boshqarish, fayllarni biriktirish va ularni formatlash. 
Reja: 
4.
Yangi pochta yaratish yo‘llari
5.
Pochta ro‘yxatlarini boshqarish
6.
Fayllarni biriktirish va ularni formatlash 
Tayanch so‘z va iboralar: Mail.ru, Brauzer, Internet, elektron pochta, 
chat, Control Protocol (TCP), Butunjahon oʻrgimchak toʻri, papka, 
ma’murlash, Internet Protocol (IP). 
Ushbu mavzuda Rossiyadagi eng yirik bepul elektron pochta 
xizmati bo‘lmish mail.ru portalida elektron pochta xizmatidan 
foydalanish asoslari bilan tanishamiz. 
1. Brauzeringizda http://www.mail.ru veb sahifasiga o‘ting. 
 

---

2. Pochta qutisi ochish uchun oynaning chap tarafida joylashgan 
«Регистрация в почте» (Pochtada ro‘yxatdan o‘tish) tugmasini 
bosamiz. 
 
3. «Регистрация нового почтового ящика» (Yangi pochta qutisini 
ochish) sahifasi ochiladi. Bu sahifada yangi ochilayotgan qutining egasi 
haqidagi ma’lumotlar kiritiladi. 
 
Bunda quyidagi ma’lumotlar kiritiladi: 
Имя – Ismingiz 
Фамилия – Familiyangiz 
День рождения – tug‘ilgan kun, oy va yilingiz 
Город – siz yashaydigan shahar (to‘ldirish shart emas). Shahar 
nomining dastlabki harflarini kiritishingiz bilan mayl.ru xizmati bazasiga 
kiritilgan shaharni va davlatlarning to‘liq nomi taklif qilib turiladi. Taklif 
qilingan shaharni tanlasangiz, matn bloki avtomatik tarzda to‘ldiriladi. 

---

 
Пол – jinsingiz (Erkak yoki Ayol) 
Почтовый ящик – elektron pochta manzilingiz. Bu yerga ismingizni 
yoki eslab qolish uchun oson bo‘lgan, tushunarli so‘z kiritish tavsiya 
etiladi. Misol uchun, ismingiz 
Ibrohim
bo‘lsa, i [e-mail] yoki 
[e-mail] kabi manzillarni tanlashingiz mumkin. Xullas, pochta 
qutisining nomi avvalo yozish uchun qulay (ayniqsa, qo‘l telefoni 
klaviaturasida), esingizdan chiqib qolmaydigan, tushunarli, ma’no-
mazmunga ega bo‘lgan so‘z yoki jumla bo‘lishi kerak.Пароль – elektron 
pochtangiz uchun kalit so‘z. Parol imkon qadar esingizdan 
chiqmaydigan, birov topa olmaydigan, har qanday klaviaturada 
(ayniqsa, qo‘l telefoni klaviaturasida) ham tersa bo‘ladigan harf va 
raqamlar to‘plami bo‘lishi kerak.Повторите пароль – parolni takroran 
yozing (aniqlik uchun).Мобильный телефон – qo‘l telefoningizning 
raqami. Bu narsa parol esingizdan chiqib qolsa, uni SMS xabar 
yordamida tiklash uchun kerak. Biroq, telefon raqamingizni oshkor 
qilgingiz kelmasa, «У меня нет мобильного телефона» (menda qo‘l 
telefoni yo‘q) degan linkni bosishingiz mumkin.Barcha ma’lumotlar 
to‘ldirilgach, «Зарегистрироваться» (Ro‘yxatdan o‘tilsin) tugmasi 
bosiladi. 

---

 
Agar telefon raqamingizni kiritgan bo‘lsangiz, «Зарегистри-
роваться» tugmasi bosilgach, shu raqamga SMS-xabar yuboriladi. 
SMS-xabarda kelgan tasdiqlash kodini endi ochilgan v (SMS-xabardagi 
kodni kiriting) oynasiga yozib, «Готово» (Tayyor) tugmasi bosiladi. 
 
SMS-xabardagi kod tasdiqlangan zahoti yangi ochilgan pochta 
qutingiz ochilib, undan foydalana boshlaysiz. Pochta qutingizning bosh 
sahifasida «Входящие» («Kelgan xatlar») bo‘limi ochiladi. Unda Mayl.Ru 
pochta xizmatidan kelgan «Maylr.ru`ga xush kelibsiz» hamda 
«Mayl.ru`ning mobil versiyasi» deb nomlangan ikkita xat turgan bo‘ladi. 
Ularni o‘qib, Mayl.ru pochta qutisi va uning eng yangi imkoniyatlari 
haqida to‘liq ma’lumot olishingiz mumkin. 

---

 
Pochta bilan ishlash sahifasi bir nechta bo‘limdan iborat. Chap 
tarafda