Ona tili-11 sinf indd

qo‘lini sovuq suvga urdirmaslik.
1. Kinoyaning yuzaga kelishi haqida gapiring.
2. So‘zning o‘z va ko‘chma ma’nolari haqida so‘zlang.
3. Iborani kinoyaviy qo‘llashga misollar keltiring.

---

87
4. Kinoyaviy qo‘llangan so‘z yozma nutqda qanday ajratilishi mumkin?
5. Og‘zaki nutqda kinoyaviy qo‘llangan so‘zning talaffuzini tu-
shuntiring.
102-mashq.
 
Biron badiiy asardan kinoyaviy qo‘llangan so‘z va iboralarga 
misollar toping. Ularni gap ichida daftaringizga ko‘chirib 
yozing. 
IfODALILIK VA O‘XshATIshLAr
1-topshiriq.
 
Berilgan gaplardagi
 
oltindek (-day) 
so‘zining o‘xshatish 
unsuri sifatida ifodalilikni kuchaytirishdagi ishtirokini izoh-
lang.
1. O‘shanda bo‘ychan o‘spirin otasi bilan birga ekib, parvarishlagan 
bug‘doy 
oltindek
 
sarg‘ayib pishayotgan edi. (G‘ulom Karimiy) 2. Yaproq 
quyosh nurida 
oltindek
tovlanib, yengil tebranganicha ko‘kka dadil bo‘y 
cho‘zib turardi. (O‘. Umarbekov) 3. Bular so‘zlab bergan har bir hikoya, 
O‘zi shundoqqina 
oltinday
kitob. (Zulfiya)
2-topshiriq. 
Berilgan gaplardagi o‘xshatishlarni izohlang, ularni yara-
tishda ijodkor mahorati haqida gapiring. 
1. So‘fining tani shu topda Arabiston tog‘larining saratondagi tosh-
lariday qizib yonardi. (Cho‘lpon) 2. Xayollar qo‘ymaydi o‘z holimizga – 
Lo‘livachchalardek yopishqoq, kir-chir. (Iqbol Mirzo)
O‘xshatishlar nutqda katta badiiy-uslubiy imkoniyatlarga ega 
bo‘lganligi uchun nutqning ifodaliligini ta’minlaydigan alohida vosi-
ta vazifasini bajaradi.
O‘xshatishlar to‘rt unsurdan tarkib topadi, ya’ni: 1) o‘xshatiladi-
gan narsa (yoki subyekt); 2) o‘xshatish etaloni; 3) o‘xshatish asosi; 
4) o‘xshatishning shakliy ko‘rsatkichi. Masalan,