«Ona tili» 9-sinf

Darsning qismlari
Belgilangan vaqt.
1.	Tashkiliy qism	3 daqiqa
2.	O`tilgan mavzuni takrorlash	12 daqiqa
3.	Yangi mavzu bayoni	14 daqiqa
4.	Mustahkamlash	12 daqiqa
5.	Baholash	2 daqiqa
6.	Uyga vazifa	2 daqiqa

Darsning maqsadi:
a) ta’limiy: Ona tili fanining nazariy va amaliy asoslarini o’rganish jarayonida o’quvchilarda estetik did, estetik ong, ona tiliga muhabbat, badiiy tafakkur va tasavvurini kamolga yetkazish va barkamol avlod tarbiyasiga zamin yaratish.
b) tarbiyaviy: Ona tili fani orqali o’quvchilarga DTS asosida dars berish.
c) rivojlantiruvchi: O’quvchilarni tafakkur va idrokini kengaytirish, ularni mustaqil fikrlashga o’rgatish.
Dars uslubi: an’anaviy, noan’anaviy (tagiga chizilsin)
Dars jihozi: Darslik, kompyuter, tarqatma materiallar, ko’rgazmali qurollar...
Dars shiori: Tilga ixtiyorsiz - elga e`tiborsiz. ( A. Navoiy )
Foydalaniladigan adabiyotlar:
«Ona tili» 9-sinf uchun darslik. 9-sinf darsligining elektron varianti.
I. Darsning borishi:
a) salomlashish b) sinf tozaligi va davomatni nazorat qilish
c) kirish suhbati, o’quvchilarning og’zaki nutqini o’stirish
II. O’tgan mavzuni so’rash.
a) individual - tarqatma materiallar, kartochka.
b) Frontal (guruh bilan ishlash)
III. Yangi mavzu


Bilib oling. O’zganing gapi hech o’zgarishsiz nutqqa olib kirilgan gap ko’chirma gap, mazmuni saqlanib, shakli o’zgartirilgan gap o’zlashtirma gap hisoblanadi.


205-mashq. O’qing. Avval ko’chirma gapli qo’shma gaplarni, so’ng o’zlashtirma gaplarni ko’chiring.
1. O. Hojiyeva xalqni og’ir sinovlar, mashaqqatlar, ulug’ o’zgarishlar jipslashtirishini, uning kuch-qudratini imtihon qilishini yozadi. 2. Amakim bizga uqtirdi: «Bir-biringiz bilan ahil bo’linglar!». 3. G’afur G’ulom Erkin Vohidovning mudragan aruzni uyg’otib yuborganini, uni arab, fors so’zlaridan tozalab, sof o’zbek g’azalini yaratayotganini gapirdi. 4. Abdulla Qahhor jilmayib: «Odamzot hasad qilmasligi kerak. Havas qilishi kerak. Havas qilgan odam murodiga yetadi», — dedi.
207-mashq. O’qing. Ko’chirma va o’zlashtirma gaplarni aniqlab, alohida-alohida ko’chiring. Tegishli tinish belgilarini qo’ying.
Uyimiz yaqinidagi jiydazorda mol boqardik. Kunlardan birida chakalakzor ichidan temir qoziq topib oldim. O’sha kuni echkimning arqoniga temir qoziq bog’lab, uyga keldim. Dadam ovqatdan keyin qoziqni ko’rib qoldi.
— Kimniki?
— Topib oldim, — dedim.
— Qayerdan?
— Jiydazordan.
— Hozir joyiga oborib qo’y. Qayerdan olgan bo’lsang, o’sha yerga olib borasan...
Qoziqni o’sha o’zim topgan joyga tashlab kelguncha o’takam yorilay dedi.
— Shunaqa bo’ladi, — dedi dadam. — Ikkinchi birovning narsasini olmaydigan bo’lasan. O’sha odam qoziqni qidirib yurgan bo’lsa, ertaga sening qo’lingda ko’rib tanib qolsa, nima degan odam bo’lamiz. (O’ Hoshimov)


209-mashq. Uyga vazifa. Nuqtalar o’rniga ko’chirma gaplar qo’ying. Ko’chirma gaplarni o’zlashtirma gapga aylantiring.
1. Do’stim dedi: “… .” 2. Sinfdoshim mendan so’radi: “… ?” 3. O’qituvchimiz: “…”, -dedi. 4. Maktab deriktori o’quvchilarga qarata dedi: “… !”.