Ontogenez psixologiyasiga yangicha yondoshuv. Reja
xos xususiyatlari va
ruhiy holatlari, ongi rivojlanadi. Ana
shu rivojlanish natijasida uning
psixikasi, ongi go‘dakning dastlabki oddiy
aks
эttirish (in’ikos) tarzidagi sodda ongidai balog‘atga yetgan insonlarga xos tevarak-atrofni, borliqni, odamlarni
aniq, yaqqol, to‘la va
anglab aks эttirish darajasigacha taraqqiy эtadi. Inson zotining turli jihatlarini o‘rganish
bilan bolalar anatomiyasi va fiziologiyasi, oliy nerv faoliyati fiziologiyasi, gigiena, pedagogika, эtnografiya kabi
fanlar shug‘ullangani kabi uning kamol topishidagi qonuniyatlarni, sub’ekt psixikasini, ongining mantiqiy
mexanizmlarini, umuman, odam zotining tug‘ilganidan to voyaga yetgunicha psixik rivojlanishini psixologiya
fanlari sistemasining alohida sohasi - bolalar psixologiyasi fani o‘rganadi va tadqiq qiladi (qarang Э.G‘oziev)
1
.
Bolaning psixik rivojlanishini kuzatgan psixologlar (L.S. Vigotskiy, P.P. Blonskiy, A. Vallon, J. Piaje va
boshqalar)ning aniqlashicha, mazkur kamol topishning o‘ziga xos xususiyatlarga asoslangan (senzitiv - qulay)
davrlari mavjud bo‘lib, ular individning o‘zi yashab turgan muhitda (oila, bog‘cha, maktab va xok) tutgan o‘rni,
bilish jarayonlari, o‘ziga xos xususiyatlari, holatlari, shaxsi va ongining o‘sishi darajasi bilan bevosita bog‘liqdir.
Tadqiqotchilarning uqtirishiga ko‘ra, tabiat va jamiyatning qonunlari singari kamol topayotgan bola
shaxsi rivojlanishining ham o‘z qonunlari bor. Bu qonunlar psixologiya fanining maxsus tarmog‘i - bolalar
psixologiyasining predmetiga kiradi
. Ontogenez psixologiyasi sohasi inson psixikasini faqat miqdor jihatdan
эmas, balki sifat jihatdan ham rivojlanishi, takomillashib borishi va o‘zgarishi haqidagi metodologik hamda
fenomenologik qoidaga amal qiladi. Umumiy psixologiya psixika va uning zohir bo‘lishi, rivojlanish