Operatsion tizimlar «Informatika va Axborot texnologiyalari»

HTML muharrirlari (Web-muharrirlari). Bu o‘zida matn va grafik muharrirlarining 
xususiyatlarini birlashtiruvchi muharrirlarning alohida toifasidir. Ular Web hujjatlar (Internet-
ning Web-sahifalari) deb ataluvchi hujjatlarni tuzish va tahrir qilishga mo‘ljallangan. Web hu-
jjatlar elektron hujjatlar bo‘lib, ularni tayyorlashda Internetdan axborotni qabul qilib olish va 
uzatish bilan bog‘liq bo‘lgan amallarni bajaruvchi elektron hujjatlardir. 
Nazariy jihatdan olganda Web hujjatlarni tuzish uchun odatdagi matn muharrirlari va
protsessorlaridan, shuningdek, vektor grafikasining grafik muharrirlarining ayrimlaridan
foydalanish mumkin, ammo Web-muharrirlar Web-dizayinchilarning mehnat unumdorligini 
oshiruvchi bir qator foydali funktsiyalarga ega. Bu toifa dasturlarini, shuningdek, elektron hu-
jjatlarni va mul’timediya nashrlarini tayyorlashda samarali ishlatish mumkin. 
Brouzerlar (sharhlovchilar, Web hujjatlarni ko‘rib chiqish vositalari). Bu toifada 
HTML ko‘rinishda bajarilgan elektron hujjatlar (bu formatdagi hujjatlar Web hujjatlar sifatida 
ishlatiladi)ni ko‘rib chiqishga mo‘ljallangan dasturiy vositalar kiradi. Zamonaviy brouzerlar fa-
qatgina matn va grafikani qayta tiklash bilan cheklanmaydi. Ular musiqani, inson nutqini qayta 
yozishlari, Internetda radio eshittirishlarini eshitib ko‘rishni, video konferensiyalarni ko‘rib chi-
qishni, elektron pochta xizmatlari, telekonferensiyalar (yangiliklar guruhlari) tizimi bilan ish-
lashni ta’minlashi va ko‘plab boshqa vazifalarni bajarishi mumkin. 
Ish yuritishning integrallangan tizimlari. Rahbarning ish joyini avtomatlashtirish 
vositalaridan iborat. Bunday tizimlarning asosiy vazifalariga eng oddiy hujjatlarni yaratish 
(tuzish), tahrir qilish, formatlash vazifalari, elektron pochta, faks va telefon aloqasi funktsiya-

---

Opratsion tizimlari 
10 
larini markazlashtirish, korxonaning hujjatlar aylanmasini dispetcherlashtirish, monitoring qilish, 
ma’muriy xo‘jalik faoliyatini optimallashtirish hamda tezkor axborotlarni yetkazib berish kiradi.