Muloqot madaniyati odatda uni tashkil etadigan bir nechta ta'riflarni o'z ichiga oladi. Muloqot madaniyati deganda axloqiy qadriyatlarga rioya qilish, jamiyat tomonidan ma'qullangan shaxsiy yo'riqnomalarning mavjudligi, tilda ravon so'zlash, muloqot qiladigan odamning tushunishi, u qanday vaziyatda ekanligi va o'zini qanday tutishi tushunilishi kerak.
Muloqot madaniyati insonning tarbiyasi bilan ta'minlanadi. Yangi tug'ilgan bolaning madaniyati yo'q, chunki bu odamlar o'rtasidagi ijobiy munosabatlarni ta'minlash uchun odamlar tomonidan o'ylab topilgan qoidalar va me'yorlar.
Muloqot madaniyati haqida gapirganda, biz bir vaqtlar faqat jamiyatning yuqori qatlamiga xos bo'lgan narsalar haqida gapiramiz. Odamlar boy va kambag'al, qul va xo'jayinga bo'linganda, odamlar o'rtasidagi ta'lim darajasi har xil edi. Yuqori qatlamga mansub odamlar bilim olishlari, odob-axloq va madaniyatni o'rganishlari va keyin qolgan, "madaniyatsiz" odamlardan ajralib turish uchun bularning barchasiga rioya qilishlari mumkin.
Madaniyatli odam nutq madaniyatini shakllantirish uchun quyidagi taklif qilinadigan normalarni o'rganadi:
Mohiyat (tarkib). Inson o'z fikrini so'z bilan ifodalashni biladi, ifoda etmoqchi bo'lgan narsaning mohiyatini etkazadi.
Mantiq. Inson izchil gapiradi, aytilgan gaplarda hech qanday qarama-qarshilik yo'q.
Dalil (haqiqiylik). Biror kishi u yoki bu fikrni aytishga imkon beradigan dalillarni ko'rsatishi mumkin.
Argumentatsiya (ishontirish). Biror kishi ishonchli gapira oladi va o'z so'zining to'g'riligini isbotlaydi, bu esa suhbatdoshning roziligiga olib keladi.
Aniqlik. Inson suhbatdoshga tushunarli bo'lgan shunday so'z va atamalardan foydalanadi.
Aniqlik (aniqlik). Inson o'z fikrini aniq va to'g'ridan-to'g'ri ifoda etadigan so'zlarni tanlashga qodir. Shu bilan birga, uning nutqi shunday bo'ladiki, har qanday suhbatdosh u nima haqida gapirayotganini eshitadi va tushunadi.
Pedagogik nizo va uning sabablari. Pedagogik nizolarning oldini olish yo‘llari.
Nizo - qarama-qarshi, bir-biriga to‘g‘ri kelmaydigan kuchlar to‘qnashuvi, ikki yoki undan ko‘p taraflar orasida o‘zaro kelishuvning yo‘qligini, manfaatlar to‘qnashuvini ifodalovchi ziddiyat. Pedagogik nizo bu - pedagog va talaba, ota-ona, hamkasblar yoki rahbariyat o‘rtasida pedagogik jarayonda yuzaga kelgan manfaatlar to‘qnashuvi, o‘zaro qaramaqarshilik o‘qituvchi bilan o‘quvchi o‘rtasidagi kelishmovchilik, tortishuv va mojarodir.
