Pedagog va psixolog olimlarning ko’p yillik ilmiy izlanishlari, kuzatishlari va ilmiy tajribalariga asoslangar holda o'qituvchilarning rahbar sifatida sinf jamoasini boshqarishida qo'llaydigan muloqot uslublari quyidagicha tavsiflanadi:
Avtoritar
Demokratik Liberal
Avtoritar uslub
- o'zi yakka holda guruh faoliyatining yo'nalishlarini belgilaydi; - o'zi o'quvchilarga ko'rsatmalar va buyruqlar beradi; -ta'lim-tarbiyaviy jarayonga javobgarlikni o'z zimmasiga oladi; -o'quvchilarning unga so'zsiz bo'ysunishini da’vo qiladi; -qattiq intizom asosida ish olib boradi; - topshiriqlarning to'liq bajarilishini talab qiladi; -gap qavtargan, fikr bildirgan o'quvchini yoqtirmaydi; - aytgan tashakkuri ham buyruqdek chiqadi, so'zlari qattiq va qo'pol; -o'quvchilarga biror muammoni to'liq tushuntirmasdan talab qiladi.
Demokratik uslub
-pedagogik faoliyatda sinf jamoasining fikr mulohazalariga tayanib ta’lim-tarbiyaviy ishlarni tashkil etadi; -sinf jamoasining tashabbusini ma’qullaydi, rivojlantiradi, o‘quvchilaming erkin fikr bildirishlariga imkoniyat yaratadi; -muloqot jarayonida o‘quvchilar fikr-mulohazalarini inobatga olib, pedagogik faoliyatida qo'llaydi; -muloqotga kirishishning asosiy shakllari: iltimos, maslahat berish, samimiy
Liberal uslub
Liberal uslub.O'qituvchi qaror qabul qilishdan uzoqlashadi, tashabbusni talabalar va hamkasblarga o'tkazadi. Talabalar faoliyatini tashkil etish va nazorat qilish tizimsiz amalga oshiriladi; ishda qat'iyatsizlik, ikkilanish, qiziqishsizlik va tashabbussizlikni ko'rsatadi. Natijada, sinfda beqaror mikroiqlim va yashirin nizolar shakllanadi.
- tashabbussiz, eski qolipda pedagogik faoliyat olib boradi; -sinf jamoasining tarbiyaviy faoliyatiga aslo aralashmaydi; -ta’lim-tarbiyaga oid muammolarga yuzaki qarab chiqadi; - o‘z mustaqil fikriga ega emas, javobgarlikdan o'zini olib qochadi; - o‘quvchilarga berilgan topshiriqlarning natijalari bilan qiziqmaydi,
