O’quv yili uchun ~ 1 ~

ta‟lim va tarbiyasi deb javob beraman. 
 
 
―Mamlakatimiz o‗z taraqqiyotining yangi davriga qadam qo‗ygan 
hozirgi kunda O‗zbekiston Respublikasini 2022–2026-yillarda 
rivojlantirishning beshta ustuvor yo‗nalishi bo‗yicha harakatlar strategiyasi 
asosida barcha sohalarda keng ko‗lamli o‗zgarishlar amalga oshirilmoqda. Аna 
shu islohotlarning muvaffaqiyati, mamlakatimizning, dunyodagi rivojlangan, 
zamonaviy davlatlar qatoridan munosib o‗rin egallashi, avvalo, ilm-fan va 
ta‘lim-tarbiya sohasining rivoji bilan bu borada bizning dunyo miqyosida 
raqobatdosh bo‗la olishimiz bilan uzviy bog‗liq‖ 
 
 
Shavkat Mirziyoyev
 

---

2022-2023-O’QUV YILI UCHUN 
~ 4 ~ 
 
I BO`LIM. 
 
IRSIYATNING MODDIY ASOSI. NUKLEIN KISLOTALAR. 
Organizmlar uchun xos bo‗lgan belgi va xususiyatlarning irsiylanishida, ularning 
nasldan-naslga o'tishida nuklein kislotalar muhim ahamiyat kasb etadi. Nuklein kislotani 
ilk bor 1869-yilda 
Fyedrix Misher
hujayra yadrosidan ajratib oldi va tuzilishi o`rgandi. 
1879-yilda 
A.Kossel
nuklein kislotaning kimyoviy tarkibini o'rgana boshladi. 1889-yilda 
R.Altman
«nuklein kislota» degan atamani fanga kiritdi. U nuklein kislota tarkibida fosfat 
kislotadan tashqari azotli asoslardan purin, pirimidin va bundan tashqari, 5 atom uglerodi 
bo'lgan uglevod-qand borligini ham ko'rsatdi. Nuklein kislotalar molekulasida 5 atom 
uglerod bo`lishi 1930 – yildan boshlab qo`llanila boshlandi. Glukozada esa uglerod 
atomlari soni 6 atom bo`ladi. Nuklein kislotalarning tarkibini o'rganish chog‗ida bir 
qanclia xilma-xillikka duch kelindi. 
P.Levin
degan olim nuklein kislotalar tarkibiga 
kiruvchi uglevod komponentlarining ikki turi - 
dezoksiriboza
va 
riboza
monosaxaridlari 
uchrashini aniqladi va shu kundan boshlab nuklein kislotalarni ikki toifaga ajratildi. DNK 
- dezoksiribonuklein kislota va RNK - ribonuklein kislota. Ular bir-biridan tuzilishi va 
tarkibi jihatidan ko‗pgina farqlarga ega.