O’quv yilida o’rta ta’lim uchun

2-bilet biologiya 

1) 

 Tiriklikning tuzilish darajalarini hozirgi zamon biologiya fani malekula, hujayra, organizm, 

populyatsiya-tur, biogeotsenoz va biosfera darajlariga bo'lib o'rganadi. 

Molekula bosqichida aynan tirik materiya uchun xos bo'lgan quyosh nuri energiyaga aylanishi, 

ya'ni modda va energiya almashinuvi, irsiy axborot berilishi kuzatiladi. 

Hujayra  darajasida  irsiy  axborot  berilishi,  modda  va  energiya  almashinuvi  va  tiriklikning  bir 

butunligi ta'minlanadi. 

Organizm.Tiriklikning organizm darajasining birligi individ hisoblanadi. 

Populatsiya-tur.  Bir  tur arealida uzoq muddatdan  beri 

yashab kelayotgan, 

boshqa 

populyatsiyalardan alohidalashgan erkin chatishib serpusht nasi beradigan individlar yig'indisiga- 

populyatsiya deyiladi. 

Biogeotsenoz. Uning asosiy vazivasi energiya to'plash va tarqatish. 

Biosfera. Biosferaning elementar birligi biogeotsenoz hisoblanadi. Bu jarayonda barcha modda va 

energiyanin davriy aylanishi kuzatiladi. 

2) 

ATF-Adenozintrifosfat kislota. 

Bir malekula 

ATF 40 

kkj 

energiya 

hosil 

qiladi. ATF ham tuzilishi jihatdan nukleotidlar qatoriga 

kiradi. U Azotli  asos(adenin)uglevod 

(riboza) va fosfat kislota 

qoldig'idan tashkil topgan. Mitoxondriya va Xloroplastlarda ko'p miqdora ATF ajraladi. 

3) 

Pichan tayoqcha bakteriyasini mikroskopda ko'rish. 

Ishning maqsadi. Pichan bakteriyasini mikroskopda ko'rish. 

Kerakli  jihozlar.  Mikroskop  va  u  bn  ishlash  uchun  zarur  jihozlar,  pichan  ivitmasi,  metilin  ko'k 

bo'yog'i akvarium devori yoki ko'lmak suvdan olingan suv o'tlar. 

Ishning borishi. 

1.

 

Kolbaga  suvbn birga bir neca pichan bo'laklaridan soling  va  kolbaning og'zini paxta 

bn 

berkiting 

2.

 

 Kolbadagi aralashmani 15 minut davomida qaynating. 

3.

 

 Qaynatilgan aralashmani filtrlab 20-25C haroratda bir necha kun saqlang. 

4.

 

 Hosil bo'lgan aralashmani sirtidagi yubqa pardadan shisha naycha yordamida bir bo'lagini 

olib uni buyum oynasiga joylashyiring. 

5.

 

 Qoplagich oyna ostiga suyultirilgan siyoh yoki metilen sinkasi (ko'k bo'yoq) tomizing. 

6.

 

Havo rang ostida harakatcha bakteriyalar bn birga yyltiroq ovalsimon tanachalar ya'ni sporalar 

ham ko'rinadi. 

---

Telegram: @imtihonlar_kanali_uz                                            Bot: @imtihonuzb_bot 

Telegram: @imtihonlar_kanali_uz                                            Bot: @imtihonuzb_bot