O’quv yilida o’rta ta’lim uchun



Yüklə 0,8 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə6/30
tarix30.12.2021
ölçüsü0,8 Mb.
#49391
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   30
[@imtihonlar kanali uz] 9-sinf biologiya

6-bilet biologiya 

1) 


Zamburug'lar plastidalari yo'q geterotrof organizmlardir. Ular qadimgi organizmlar 

hisoblanadi. Zamburrg'lar parazit va saprofit 

holda hayot kechiradi. Zamburug'larning 100 000 ga yaqin turlari mavjud. Zamburug'lar suv 

o'tlaridan xlorofillning yo'qligi, bakteri yalardan esa yadroga ega bo'lishi bilan farq qiladi. 

Zamburug'lar ning vegetativ tanasi mitselliy deb 

atalib,  u  alohida  ipchalar,  ya'ni  gi  falar  yig'indisidan  tashkil  topgan.Zamburug'larning  foydali 

turlari ham bor. masalan:Achitqi,qo'ziqorin va boshqa zamburug'lar.Achitqi zamburug'idan hamir 

tayyorlashda foydalaniladi.Qo'ziqorin esa iste'mol qilinadi. 

2) 

Biologik sintez reaksiyalarning to'plami plastik almashinuv 



deb  ataladi.  Modda  almashinuvida  bu  turning  nomi  uning  mohiyati  bilan  bog'liq:  hujayra 

tashqaridan kelayotgan oddiy moddalar 

hisobiga  o'zi  uchun  zarur  bo'lgan  birikmalarni  hosil  qiladi.Hujayrada  DNK  sintezi.  DNK 

molekulasi 

ikki zanjirdan tuzilgan qo'sh spiral bo'lgani uchun uning sintezi shu qo'sh spiralni yaratishdan 

iborat. Bu zanjirlar bir-biriga to'la komplementar, ya'ni 

biri ikkinchisini to'ldirib turadi. DNK molekulasining sintezi uning 

boshlang'ich qo'sh zanjirining ikkita alohida zanjirlarga ajralishiga 

va ular har birining strukturasiga mos ikkinchi zanjiryaratilishiga 

asoslangan. DNK zanjirlarini bir-biridan ajratuvchi alohida ferment 

mavjud bo'lib, bu ferment DNK molekulasida asta siljib, birin-ke tin nukleotidlar orasidagi kuchsiz 

vodorod bog'larini uzadi. Boshqa 

ferment esa har bir alohida zanjir bo'ylab harakatlanishi davomida 

eski zanjir nukleotidlarga komplementar bo'lgan yangi zanjir nuk leotidlarni ulaydi. 




Telegram: @imtihonlar_kanali_uz                                            Bot: @imtihonuzb_bot 

Telegram: @imtihonlar_kanali_uz                                            Bot: @imtihonuzb_bot 

 

Demak, yangi sintezlangan DNK ikki zanjirli duragay molekula bo'lib, uning bitta zanjiri eski, 



ikkinchisi esa yangidir. Bu jarayonda bir zanjirdagi adenin A qarshisida ikkinchi zanjirda timin 

T, guanin G qarshisida sitozin C va aksincha, joylashadi. DNK molekulasining ikki hissa 

orishiga DNK replikatsiyasi deyiladi. 

RNKIar sintezi, asosan yadroda, DNK molekulasidagi nukleo tidlar tartibi shaklida yozilgan 

axborotni i-IRNKga ko'chirib olgan dek o'tishiga - transkripsiya deb ataladi. DNK zanjiri 

matritsasi asosida RNK sintezlanishi iarayonda DNKdagi nukleotidlar qa tori RNKdagi 

nukleotidlar qatorida takrorlanadi, faqat DNK dagi 

T(timin)  o'rniga  U  (uratsil),  dezoksiriboza  o'rniga  riboza  joylasha  di.  Shuni  ta'kidlab  aytish 

kerakki,  DNK  molekulalari  iuda  katta,  ul  arda  yozilgan  axborot  juda  ko'p,  RNKIar  DNK 

molekulasining ki chik bir 

qismiga 

to'g'ri keladi.  Bitta DNK molekulasida 

yuzlab,

 

min glab 



i-FtNK,  t-IRNK, r-FtNKIar 

sintezlanishi mumkin. Har bir i-FtNK dagi axborot kamida bitta oqsil molekulasi sintezi uchun 

yetarlidir. 

3) 


Sepkilli-AA Aa sepkilsiz-aa 

sepkili geterazigota erkak sepkilsiz ayolga ulandi Aa x aa 

bundan quydagi rasmdagi farzandlar ciqadi Fen:1:1 

1ta sepkilli 1ta sepkilsiz 50% 50% 

 


Yüklə 0,8 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   30




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin